De kwestie Or moet menselijke maat bewaken bij overname ‘Worden wij hier beter van?’ Wat gebeurt er met een bedrijf dat wordt overgenomen door een participatiemaatschappij? Of erger: door een hedge fund – en wat is het verschil tussen die twee? Veel van zulke fondsen verhalen hun investering direct op de organisatie waarin ze een aandeel namen. Deze allerlaatste Kwestie peilt waar de medezeggenschap blijft in door het kapitaal overgenomen bedrijven. door Jac. Janssen en Paul Peijnenburg Ellemieke Visser, beleidsmedewerker Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP): ‘Een participatiemaatschappij is een partner voor de middellange termijn die investeert in niet-beursgenoteerde bedrijven waarin zij verbeteringsmogelijkheden ziet. De Engelse term is private equity. Zij neemt een meerderheidsbelang of een groot minderheidsbelang. Samen met het ondernemingsbestuur maakt zij een plan en blijft betrokken tot het is uitgevoerd. In de meeste gevallen leidt dit tot groei van de werkgelegenheid en de omzet. Een participatiemaatschappij is iets anders dan een hedge fund, dat een klein belang neemt in een beursgenoteerd bedrijf, het bestuur tot een bepaalde stap beweegt en vervolgens haar aandelen met winst verkoopt. Hedgefondsen profiteren voornamelijk van beursontwikkelingen en richten zich niet op het bedrijf zelf. Private equity haalt soms wel bedrijven van de beurs of brengt ze naar de beurs, maar handelt er niet zelf. Private equity financiert haar bedrijven altijd met privaat geld. Hedgefondsen zijn dus op de korte termijn gericht, terwijl private equity-fondsen nauw betrokken zijn bij de bedrijfsstrategie en bedrijfsvoering voor de komende vijf tot tien jaar. Zij nemen ook meestal plaats in de raad van commissarissen van een bedrijf. Zij willen juist hun kennis, ervaring en netwerk inzetten om het bedrijf naar een volgende fase te brengen. Zo kunnen zij het bedrijf met een rendement verkopen.’ Jan Plat, cor-voorzitter Stork: ‘Schoonmoeders hebben over het algemeen geen goede naam, maar ik heb een geweldi36  OR informatie 12 | december 2011 ge schoonmoeder. Participatiemaatschappijen kun je evenmin over één kam scheren. Het ligt eraan welke club jou overneemt en het ligt aan de manier waarop de financiering is geregeld. Zo’n organisatie leent geld om jou met een beperkte hoeveelheid eigen kapitaal over te nemen en zet de lening op jouw balans zodat de kosten voor jouw rekening zijn. Als je de winst moet verdubbelen om de rente te betalen, is dat een zware last. In ons geval zijn deze financiële voorwaarden niet te zwaar. Stork is van de beurs gehaald door twee participatiemaatschappijen. Zij zien groeipotentieel en hebben er belang bij om Stork naar een hoger niveau te brengen en dan met winst te verkopen. Ik merk in de praktijk weinig van beleidsverandering door de overname. Wel hebben we gemerkt dat het onderdeel Stork Food Systems verkocht is aan Marel. Maar de medewerkers daar merken weinig van de overgang, evenmin als mijn collega’s die nog wel onder Stork vallen. Voor de medezeggenschap is een merkbaar verschil dat we eerst te maken hadden met duizenden min of meer anonieme aandeelhouders en nu met een klein aantal commissarissen namens de aandeelhouders. De lijnen met alle commissarissen zijn korter, het contact is frequenter en directer dan voorheen, ook met degenen die wijzelf voorgedroegen. Wij hebben nooit voorstellen ontvangen om de arbeidsvoorwaarden te versoberen. Je blijft samen werken aan een gezond bedrijf en daarmee aan waardecreatie, een gemeenschappelijk belang van alle stakeholders.’ ‘Grip houden op de besluitvorming na de overname is lastig maar belangrijk’ Rob van Etten, GITP-adviesgroep OR Consulting: ‘Veel invloed van de medezeggenschap zit in het maken van goede afspraken tijdens de voorbereiding van een overname. Neem geen genoegen met halve antwoorden. Laat je goed informeren. Zijn jullie nog steeds onzeker over de toekomst na een overname, heb dan het lef om een deskundig adviseur in te schakelen die de plannen inhoudelijk toetst. Kortom, doe je huiswerk. Toetsing van met name de financieringsconstructie is noodzakelijk. Bij belangrijke beleidsveranderingen heeft de or opnieuw adviesrecht. Grip houden op deze besluitvormingsprocessen na de overname is lastig maar belangrijk. Als een participatiemaatschappij je overneemt, krijgt de directie een duidelijke opdracht: het bedrijf moet na een vastgestelde periode bij doorverkoop meer waard zijn. Activistische aandeelhouders van Stork dachten dat onderdelen meer waard waren dan het bedrijf als geheel. Dat versnelde het proces van de overname door de private investeringsmaatschappijen. De situatie is anders als een bedrijf er financieel minder sterk voor staat. Het kan dan bijvoorbeeld door de bank worden gedwongen om extern kapitaal aan te trekken. Situaties verschillen per bedrijf en per fonds. De medezeggenschap moet de volgende vragen beantwoord krijgen: waarom @informatief www.orinformatie.nl Pagina 35

Pagina 37

Heeft u een presentatie, pagedirect of online gidsen? Gebruik Online Touch: clubblad online publiceren.

OR informatie, december 2011 Lees publicatie 10Home