Opinie Meewerken aan het poldermodel Door Paul F. van der Heijden A ls je de krantenkoppen moet geloven zijn vakbondsmensen altijd woedend, woest, boos, nijdig of in een andere onaangename staat van opwinding. Het lijkt wel of op het toetsenbord van de sociaal-economische journalisten aan het woord vakbondsleider automatisch de woorden boos, woedend, nijdig et cetera zitten vastgeplakt. Zonder emoties lijkt het niet meer te gaan. In onze mediacratie moet iedereen roepen, nog harder roepen, schreeuwen om aandacht te krijgen voor de zaak die bepleit wordt. Gewone afgewogen argumenten doen er minder toe: het gaat om het lawaai dat geproduceerd wordt. De vakorganisaties hebben de laatste jaren weinig belangrijke onderwerpen binnengehaald, afgezien natuurlijk van de gewone loonstijgingen bij cao-onderhandelingen die iedereen zo gewoon vindt dat ze als het ware bij het meubilair zijn gaan horen. Niettemin gaan daar ook forse onderhandelingen aan vooraf. Maar aangaande de grote issues zoals het ontslagrecht of de AOW is er weinig binnengehaald. En zeker voor wat betreft het ontslagrecht is het er voor de werknemers niet beter op geworden. Een akkoord dat drie jaar geleden voor de grijp lag in de SER, had voor nu betere resultaten opgeleverd dan het beeld dat er thans oprijst. Er wordt nu gegoocheld met formules bij de kantonrechter en de gerechtshoven; de Hoge Raad keurt sommige formules weer niet goed. Kortom, een volstrekt onoverzichtelijk oerwoud waarin de sociale rechtvaardigheid ver te zoeken is. Aangaande de AOW-discussie is het laatste woord nog niet gezegd. Maar in elk geval staat wel vast dat voor een meerderheid van de Nederlandse bevolking de AOWleeftijd zal worden verhoogd. Ook daarover was een bijna-akkoord in de SER, maar in dit geval lieten de werk gevers het op het laatste moment afweten. Ook over hetgeen nu door minister Donner wordt voorgesteld, zijn werkgevers noch werknemers verheugd. Het gevolg is dat we moeten af wacht en wat in dit nieuwe jaar de uitkomst zal zijn nadat de Eerste en Tweede Kamer zich er nog over gebogen hebben. Hoe dan ook, er staan dus de nodige veranderingen voor de deur. De woningmarkt, de arbeidsmarkt, de sociale zekerheid, de verhouding staat-markt, de governance van ondernemingen, de verhouding kapitaal-arbeid-management, etc. Het stof van de financieel-economische crisis is nog niet neergedaald, de werkloosheid stijgt en het bezuinigen door de overheid moet nog beginnen. En dan is er nog het milieu, duurzaam ondernemen, de energie- en voedselcrisis. Voorwaar een stevig pakket onderwerpen dat in 2010 en de jaren daarna moet worden aangepakt. De vraag is al meerdere malen opgeworpen hoe het nu verder moet in de polder. Het antwoord Belang van een goed mvo-beleid B Door Sjef Stoop en je bekend met de kwikdiscussie? Deze woedt al een tijdje in de ingezonden brievenrubriek van het wetenschappelijk katern van NRC. Het gaat met name om de ver meende milieuvoordelen die de spaarlamp heeft boven de oude gloeilamp wat betreft energiebesparing. Maar deskundigen verschillen hierover nogal van 8 ■ OR informatie 1/2 | januari/februari 2010 mening. Het gaat per slot van rekening om meer zaken. Een juiste beoordeling van het totale milieueffect neemt de milieubelasting van de productie en de gebruikte grondstoffen mee, evenals de afvaleffecten. En daar komt het kwik om de hoek kijken. Ook de wijze van gebruik is belangrijk: een spaarlamp die vaak aan en uit gaat, heeft een minder lange levensduur dan lobbyisten beweerden. Het poldermodel is al vaak begraven is gegeven: gewoon doorgaan. Maar er zal nu wel meer aandacht gegeven moeten worden aan het feit dat de wereld snel verandert, dat snelle reacties van Nederland geboden zijn, dat mensen in de loop van de jaren anders tegen vakorganisaties zijn gaan aankijken en dat kapitaliseren op emoties niet tot de beste resultaten leidt. Het poldermodel is al vele malen begraven en tot veler verrassing ook weer wonderbaarlijk verrezen. De voordelen ervan overtreffen nog steeds vele malen de nadelen van een puur op tegenstellingen tussen werkgevers en werknemers gebaseerd systeem. Rationeel bezien blijft het dus lonen om mee te werken aan het poldermodel, want om de zoveel tijd als woedend worden omschre ven doet daar niet veel aan toe, of af. Paul F. van der Heijden is hoogleraar internationaal arbeidsrecht en kroonlid van de SER. En de vraag is nu: wie we moeten geloven? Dit voorbeeld laat zien hoe lastig het thema maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is. Het gevaar is groot door te veel oncontroleerbare beweringen, mooie voornemens die ergens halverwege blijven steken, en het onder het tapijt vegen van onwelgevallige feiten. Concerns doen zich vaak prachtig voor, met mooie brochures en dito websites. www.orinformatie.nl Pagina 7

Pagina 9

Scoor meer met een webwinkel in uw clubbladen. Velen gingen u voor en publiceerden verenigingsbladen online.

OR informatie, januari/februari 2010 Lees publicatie 12Home