Or in beeld Radiostilte Ingehaald door internet Bezuiniging publieke omroep Vrijheid van meningsuiting ‘V Wereldomroep op zoek naar nieuwe missies Als 70 procent van de werknemers in je organisatie op straat komen te staan, schrik je wel even. Het overkwam de mensen bij de Wereldomroep. Door politieke besluiten verloor die organisatie meer dan tweederde van zijn budget en zijn personeel. Aan de ondernemingsraad de taak om deze reorganisatie, voor zover mogelijk, in goede banen te leiden. Door Herman Feddema eel mensen mensen zagen wel in dat de Wereldomroep in zijn oude vorm ongeveer zijn uiterste houdbaarheidsdatum had bereikt’, vertelt Johan Huizinga, voormalig or-vicevoorzitter bij de zender die generaties Nederlanders in den vreemde op de hoogte bracht van nieuws uit het thuisland. ‘Maar we wilden niet het kind met het badwater weggooien, want er waren nog heel veel nuttige dingen die we konden doen. Onze belangrijkste missie, het beeld van Nederland uitdragen en informatie geven voor landen die onder een dictatuur leven en waar geen vrije nieuwsgaring is, dat was een beetje achterhaald. Dus gingen we op zoek naar nieuwe missies. Dat werd door de politiek ingehaald. We kregen te horen dat we hard moesten bezuinigen en daar was weinig aan te doen omdat wij, electoraal gezien, natuurlijk weinig interessant waren. Onze luisteraars zitten in het buitenland en vormen geen grote groep kiezers. Als je de publieke omroep de nek omdraait, weet die aardig wat mensen te mobiliseren, maar dat was bij ons natuurlijk niet zo. Onze waarde als campingzender is achterhaald door het internet, hoewel er toch nog veel 28 ■ OR informatie 12 | december 2012 ‘We hebben 29 aanbevelingen gedaan en daarvan zijn er 28 overgenomen’ wordt geluisterd. Voor een specifieke groep als vrachtwagenchauffeurs betekenen we ook nog best wat. Toch werden we een makkelijk doelwit voor een partij als de PVV, terwijl bijvoorbeeld de oude traditionele partijen even niet hadden zitten opletten. Zo werden we een speelbal tussen het ministerie van OCW en Buitenlandse Zaken, waar ze ons naar toe wilden hebben. Dat was in maart 2011.’ Huizinga’s collega Gert Jan Wijma vult aan: ‘Toen onze directeur en de politicus Joop Atsma in Den Haag voor ons gingen lobbyen, hebben ze verzuimd om het voor ons bestemde geld mee te laten verhuizen naar Buitenlandse Zaken.’ Huizinga en Wijma dachten aanvankelijk dat de bezuiniging ongeveer zo groot zou zijn als bij de publieke omroep en dat het overblijvende budget zou meeverhuizen naar Buitenlandse Zaken, maar dat bleek niet het geval. Wijma: ‘De publieke omroep boekte het gewoon in als bezuiniging en dacht: is dat even mooi!’ Het gevolg was dat er binnen enkele maanden een reorganisatieplan moest komen, maar dat duurde uiteindelijk nog een jaar. Begin 2013 zou het moeten zijn afgerond. Wijma en Huizinga, nu beiden oud-redacteuren, voelden zich erg betrokken bij de dienst die hun voormalige werkgever leverde aan Nederlanders in het buitenland, burgers van de voormalige Nederlandse kolonieën in het Caraïbische gebied en anderen. Maar zij hebben sterk de indruk dat zulke overwegingen bij de besluitvorming nauwelijks een rol speelden. Uiteindelijk was de reorganisatie een makkelijke bezuiniging en stelde de politieke lobby in Den Haag niet veel voor. Zij hadden wel verwacht dat ongeveer een kwart van het budget – ongeveer in dezelfde orde van grootte als bij de hele publieke omroep – zou worden wegbezuinigd, maar de 70 procent die uit de bus kwam was een totale verrassing. Voor de publieke omroep was het grotendeels wegbezuinigen van de Wereldomroep een handige manier om een flink deel van de opgelegde bezuiniging te realiseren. De Wereldomroep zelf was teveel een archipel van allemaal eilandjes om op het juiste moment krachtige, verenigde weerstand te organiseren. Daarbij kwam nog dat lang niet alle afdelingen in de or vertegenwoordigd waren of zich betrokken voelden bij het or-gebeuren. Leden van de ondernemingsraad hebben nog wel geprobeerd om Kamerleden met telefoontjes en persoonlijke gesprekken ervan te overtuigen dat ze op deze manier veel kostbaars zouden vernietigen, maar ze kregen weinig respons. ‘Het was allemaal een beetje een rituele dans’, zo verwoordt Huizinga de gang van zaken. Sociaal plan Al snel werd duidelijk dat er bij dermate ingrijpende bezuinigingen geen sprake kon zijn van de kaasschaafmethode. Dus moesten de meeste medewerkers het doen met een sociaal plan. Daarvoor bestond al wel een model, dat door de vakbonden voor de publieke omroep was uitgewerkt. ‘Dat was, in het licht van de huidige praktijken, een goed, genereus plan en dat hebben we als basis genomen’, vertelt Huizinga. ‘We hebben het nog wat kunnen optuigen, bijvoorbeeld voor buitenlandse werknemers die specifiek voor hun werkzaamheden voor de Wereldomroep naar Nederland waren gekomen en nu terug zouden moeten gaan omdat ze hier weinig bestaansbasis overhielden. Het was een zaak voor de bonden, maar wij hebben er wel als waarnemers bij gezeten. De vakbonden hadden dat al uitonderhandeld bij de publieke omroep; zij kenden de @informatief www.orinformatie.nl Pagina 27

Pagina 29

Interactieve digi-relatiemagazine, deze catalogus of editie is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online bladerbaar maken van internet gidsen.

OR informatie december 2012 Lees publicatie 1Home