Internationale ondernemingen in transitie Werknemersvertegenwoordigers maken het verschil Hoe is het gesteld met de invloed van or’s op het strategische beleid van internationale ondernemingen? Dat was de centrale vraag tijdens een conferentie eind november die werd georganiseerd door vakbond FNV en Stichting A Propos, met medewerking van Lamers ICM Consultancy. De aanwezigen spraken onder meer over de relatie van de medezeggenschap met de raad van commissarissen. Door Marion Winnink en Josee Lamers ■ Strategische or ■ Praktijkverhalen ■ Belang van diversiteit V ier wetenschappers beten het spits af met analyses en tips over hoe de or zijn invloed kan vergroten. Econoom Hans Schenk adviseert de or om zich veel meer te focussen op de ondernemingsstrategie en op maatschappelijk verantwoord ondernemen voor een duurzame strategie. 'Een kritischere opstelling is nodig', zegt hij, 'want zo’n 75 procent van de overnames mislukt omdat ze niet de verwachte creatie van aandeelhouderswaarde opleveren.' De ‘strategische’ or kan in zo’n geval een deskundige inschakelen voor een second opinion over de kosten-batenanalyse en het financieringsmodel voor de voorgenomen overname. ‘Bovendien’, zegt Schenk, ‘zou de or instemmingsrecht moeten krijgen bij majeure structuurveranderingen en een recht van benoeming voor een derde deel van de commissarissen.’ Robbert van het Kaar constateert vanuit juridisch perspectief dat de macht in de afge lopen jaren is verschoven naar de aandeelhouders. Daarmee is de invloed van de or in de problemen gekomen, ondanks het 18 ■ OR informatie 1/2 | januari/februari 2011 feit dat de Nederlandse medezeggenschap een aantal sterke punten heeft. Zo maakt het voor de toepassing van de WOR niet uit welke rechtsvorm een organisatie heeft. Dat is in andere landen anders. ‘Maar’, zegt Van het Kaar, ‘door de NL-constructie die verschillende concerns toepassen en waarbij de Nederlandse activiteiten zijn afgesplitst van de internationale, heeft de cor alleen nog zeggenschap over de Nederlandse kwesties.’ Hij zou willen dat er ook werknemersvertegenwoordiging komt op topniveau. Gaat het om internationale overnames dan kan de or meer invloed uitoefenen via zijn adviesrecht dan via de raad van commissarissen, omdat die schakel minder sterk is als in omringende landen waar de werknemers direct vertegenwoordigd zijn in het toezichthoudend orgaan. Goede relatie Gerwin van der Laan bekijkt de invloed van werknemers vanuit sociaalpsychologisch perspectief. Volgens hem maakt het voor de mate van invloed nogal wat uit wie er in de or, of in een van de andere gremia, zit. Besluiten worden volgens Van der Laan genomen op basis van een hoeveelheid informatie die men niet volledig kan bevatten. Hierdoor is de kans op misvattingen over en weer groot en dit leidt tot ineffectiviteit van het advies – men begrijpt elkaar niet volledig. Ook ziet Van der Laan dat adviezen van sommige groepen onbewust zwaarder meetellen dan van anderen. Volgens hem is aanvullende wetgeving niet relevant voor de verbetering van invloed, maar moet men meer aandacht hebben voor onderlinge relaties en communicatie. Jan Ekke Wigboldus constateert dat or’s te weinig gebruikmaken van hun voordrachtsrecht en dit recht ook niet herkennen als een belangrijke vorm van medezeggenschap. Door zich te bemoeien met de profielschets van de rvc en een krachtige commissaris voor te dragen, hebben or’s zijns inziens wel degelijk invloed op het strategische beleid van de organisatie. Wigboldus beveelt aan een goede relatie met alle commissarissen op te bouwen en daar vroegtijdig mee te beginnen; niet pas als er wat aan de hand is. Praktijkverhalen Vervolgens boden de or’s van Tata Steel, FrieslandCampina, Abbott Healthcare en Equens SE een kijkje in hun keuken en kwamen zij met enkele praktijktips. Bij Tata Steel houdt de medezeggenschap vooral scherp in de gaten dat het bedrijf niet wordt ‘leeggetrokken’ door buitenlandse aandeelhouders en probeert men zo veel mogelijk invloed uit te oefenen op het niveau van het Europese board. Daarboven wil cor- en Eor-voorzitter Frits van Wieringen graag een overleg met de top in India. Hij benadrukt het belang van een goed netwerk. Zo heeft hij bijvoorbeeld intensieve contacten met de zeer actieve, Britse vakbonden. Verder zegt hij: ‘Buiten Nederland www.orinformatie.nl Pagina 17

Pagina 19

Voor nieuwsbrieven, online onderwijscatalogi en tijdschriften zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw spaarprogramma.

OR informatie, januari/februari 2011 Lees publicatie 11Home