ten voor instemming of advies. De or is overtuigd van zijn gelijk en wordt daarin gesteund door de vakbond. Ook de eigen achterban staat volledig achter de or. Nu niet voet bij stuk houden betekent dat je straks geen poot meer hebt om op te staan. Het hele bedrijf leeft mee. Oplossing? In de eerste plaats kunnen partijen proberen er alsnog samen uit te komen. Beide partijen moeten dan bereid zijn water bij de wijn te doen om een compromis te kunnen sluiten. Dat biedt soelaas voor de korte termijn, maar bij een compromis is zelden sprake van een duurzame oplossing. Het echte probleem wordt immers niet weggenomen; alleen de pijn wordt onderling verdeeld. Mediation gaat over belangen in plaats van feiten Een andere mogelijkheid is je gelijk te halen bij de kantonrechter. Daarvoor moet de raad wel eerst voor een bemiddelingspoging naar de bedrijfscommissie. Het vorige kabinet heeft al aangegeven deze verplichte bemiddeling te willen afschaffen, omdat het niet werkt en omdat het de onderlinge relatie tussen or en bestuurder schaadt. Het kabinet pleit wel voor een vrijwillige bemiddeling. Een krachtigere aanbeveling om te kiezen voor de derde mogelijkheid en een beroep te doen op mediation als vorm van vrijwillige bemiddeling, is nauwelijks denkbaar. Toch wordt mediation nog slechts mondjesmaat toegepast. Een goede reden om er wat uitgebreider bij stil te staan. Kenmerken 1. Autonomie van partijen Partijen dragen onder begeleiding van de mediator zelf de oplossing aan en zijn daar ook zelf verantwoordelijk voor. Vanuit een onafhankelijke en onpartijdige positie faciliteert en stimuleert de mediator het overleg, maar speelt zelf geen inhoudelijke rol. 2. Niet feiten, maar belangen staan centraal Een rechter houdt zich vooral bezig met de feiten en is gericht op het zoeken naar de waarheid. Feiten gaan echter over het ver leden; daar valt niets meer aan te doen. Mediation richt zich vooral op de belangen van partijen. Belangen zijn toekomstgericht, die moeten zich nog uitbetalen en zijn beïnvloedbaar. 3. Mediation is een vorm van slim onderhandelen Probleemoplossend onderhandelen is iets www.orinformatie.nl Resultaat Terug naar de praktijkkwestie. Onder het motto ‘baat het niet, dan schaadt het niet’ krijgt de HR-manager de bestuurder en de or zover dat ze bereid zijn mee te werken aan mediation. De mediator belegt een eerste bijeenkomst met de bestuurder en het dagelijks bestuur van de or. De sessie begint met een korte uitleg van de mediator en het maken van een paar procedureafspraken. Vervolgens geeft elke partij een samenvatting van zijn visie op het geschil, waarna het gesprek op gang komt. Er komt steeds meer op tafel. Niet alleen over het actuele geschil, maar ook oud zeer, gelardeerd met ernstige verwijten. De emoties lopen soms hoog op. Op enig moment neemt het gesprek een wending en krijgt het een andere teneur. In plaats van elkaar te bestoken met verwijten, gaat het geleidelijk meer en meer om de vraag wat beide partijen van elkaar verwachten. Dit zet zich voort tijdens de tweede sessie, wat een vruchtbaar klimaat schept voor constructieve onderhandelingen. In de derde sessie bereiken de partijen een akkoord waar ze volledig achter staan. Dat gaat niet over bevoegdheden of hoe je de wet moet uitleggen, maar louter en alleen over de achterliggende belangen: die conflicteren en wat je daarmee kunt doen. Eigenlijk een overzichtelijk geheel. Het resultaat wordt vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst, waarin staat dat de directie een personeelscommuniqué gaat uitbrengen. In het communiqué wordt aangegeMediation ‘in het kort’ Proces ■ Bespreking van het geschil ■ Inventarisatie van belangen ■ Onderhandeling tussen partijen ■ Besluitvorming ■ Vastlegging in een overeenkomst Voordelen ■ Heft in eigen hand houden ■ Behoud van de relatie ■ Maatwerk ■ Toekomstgericht ■ Duurzaam ■ Tijd- en kostenbesparend Wanneer niet Als er sprake is van een zwaar formeel-juridische kwestie tussen or en bestuurder, dan ligt mediation niet voor de hand. Een rechterlijke uitspraak waarin wordt gemotiveerd hoe de wet moet worden uitgelegd, verdient dan de voorkeur. Ook als het geschil zodanig is geëscaleerd dat partijen niet meer on speaking terms zijn, is mediation niet de aangewezen weg. Voorwaarde is immers dat partijen bereid moeten zijn tot overleg om er samen uit te komen. Website Nederlands Mediation Instituut, www.nmi-mediation.nl OR informatie 1/2 | januari/februari 2011 ■ 29 wezenlijk anders dan het sluiten van een compromis. Er wordt getracht de verschillende belangen zo te combineren dat beide partijen aan hun trekken komen; het creëren van een win-winsituatie. Dat levert een gemeenschappelijke oplossing op die ook duurzaam is en waarbij de relatie tussen partijen in stand blijft en vaak nog wordt versterkt. Dat is van groot belang als je ook na het geschil weer samen verder moet. Belangrijk is wel dat partijen vrijwillig kiezen voor mediation en zich daaraan committeren. Ze moeten bereid zijn een serieuze inspanning te leveren om de kwestie op te lossen. Bovendien moeten ze participeren op voet van gelijkwaardigheid, waarbij vertrouwelijkheid belangrijk is voor een open communicatie. Ten slotte is een goede mediator ook niet onbelangrijk voor het wel slagen van de mediation. ven dat er een studie wordt gestart naar het treffen van maatregelen in verband met de slechte economische gang van zaken. Tevens wordt uitgelegd wat de studie precies behelst en wanneer de resultaten worden verwacht. Ook wordt aangegeven wat de betrokkenheid en de rol van de or zal zijn. Ten slotte wordt vermeld dat bestuurder en or onder deskundige begeleiding de wijze van overleg onder de loep zullen nemen. Ze zijn ervan overtuigd dat daarmee het uit de hand lopen van onderlinge meningsverschillen in belangrijke mate wordt voorkomen. We zijn inmiddels anderhalf jaar verder en in die tijd is er veel gebeurd. Maar tot op heden hebben zich niet meer van bovengenoemde conflicten voorgedaan binnen het bedrijf. Laten we hopen dat het zo blijft. Freek Busweiler is businessconsultant en NMIgecertificeerd mediator bij Cinquave BV Pagina 28
Pagina 30Interactieve earchief, deze boek of uitgave is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online uitgeven van internet boeken.
OR informatie, januari/februari 2011 Lees publicatie 11Home