5 vragen aan... Waar bij veel Amerikaanse en grote Europese bedrijven werknemers aandelen heb ben in het bedrijf, krijgt dit principe in Nederland maar langzaam voet aan de grond. Slechts 3,6 procent van de bedrijven hier biedt personeel deze mogelijkheid. Verdient werknemersaandeelhouderschap daarmee het predikaat ‘te riskant’. Eric Kaarsemaker, die het fenomeen onderzocht en er het boek ‘Werknemersaandeelhouderschap in Nederland’ over schreef, meent van niet. ‘Als de randvoorwaarden goed zijn, plukken zowel werkgever als werknemers er de vruchten van.’ Door Sjaak van Zuijlen een werknemer die aandelen in het bedrijf heeft zich meer en anders bij het bedrijf betrokken voelt. Hij is gemotiveerder, meer tevreden en ook nog eens productiever. Bovendien krijgt hij door dit aandeelhouderschap meer invloed op het reilen en zeilen van het bedrijf. Althans, wanneer het bedrijf bereid is werknemers meer zeggenschap te geven. Dat vind ik een elementaire voorwaarde wanneer je als bedrijf aandelen aan je werknemers ter beschikking stelt. Anders heeft dit op de lange termijn geen zin. Zonder zeggenschap zal de animo om aandelen te kopen vanzelf afnemen.’ 1 bedrijf de werknemers structureel informeren over beleid en strategie en dat doen in begrijpelijke taal. Daarnaast moet de onderneming investeren in financiële educatie van werknemers. Leer wat bepaalde resultaten betekenen en hoe cijfers geïnterpreteerd moeten worden. Een vierde voorwaarde is conflictoplossing. Waar werknemers participeren, zijn conflicten tussen werkgever en werknemer, óf werknemers onderling, niet uit te sluiten. Zorg er als bedrijf voor dat conflicten beheersbaar blijven. Kom bijvoorbeeld overeen dat bij een conflict altijd een mediator wordt ingeschakeld. Een laatste belangrijke voorwaarde is een goede winstdelingsregeling.’ 2 36 ■ OR informatie 1/2 | januari/februari 2010 Welke voorwaarden zijn nog meer belangrijk? ‘Tot op zekere hoogte moet het werknemeraandeelhouderschap? ‘Zeker. En die vijf pijlers zie ik, net zoals werknemersaandeelhouderschap dat is, als HR-instrumenten. Zijn die allemaal goed ingevuld en ingebed in het HR-beleid, dan heeft dit een kans van slagen en plukken zowel werkgever als werknemer daar de vruchten van. De werkgever straalt daar immers mee uit dat hij gelooft in werknemeraandeelhouderschap. De werknemer voelt zich op zijn beurt serieus genomen en zelfs uitgedaagd.’ 3 voldaan, en als het bedrijf in de kern gezond 4 www.orinformatie.nl Hoe staat het met de risico’s die werknemers lopen? ‘Als aan de voorwaarden wordt Voor u zijn deze vijf pijlers absolute voorwaarden voor het welslagen van Welk positieve effecten gaan er van aandeelhouderschap uit? ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat Eric Kaarsemaker Werknemer als aandeelhouder: zegen of ramp? is, dan is dat risico mijns inziens acceptabel. Ik ken bedrijven waar dit de werknemers geen windeieren heeft gelegd. Aan de andere kant zijn er ook organisaties waar het faliekant is misgegaan. Neem het Amerikaanse energiebedrijf Enron dat op een bepaald moment failliet ging. Duizen den werknemers verloren hun baan en hun werknemersaandelen waren niks meer waard. Aan de andere kant kunnen werknemersaandelen in deze tijd van economische malaise ook de redding van het bedrijf betekenen. Uit eigen onderzoek weet ik dat bedrijven die krap bij kas zaten aan werknemers certificaten van aandelen hebben uitgegeven in plaats van loon. Het bedrijf blijft daardoor open, behoudt contanten voor investeringen en de mensen houden hun baan. Op het moment dat het weer wat beter gaat, worden de lonen uitbetaald en stijgen bovendien de aandelen in waarde.’ maar elk type bedrijf heeft zijn voor- en nadelen. Bij grote organisaties kan het, maar vormt goede communicatie tussen bedrijf en werknemers vaak het probleem. Het werkt goed in kleine en middelgrote bedrijven als daar voldoende tijd en energie in wordt gestoken. Die doen er sowieso goed aan om bij andere bedrijven het kunstje af te kijken. Nodig eens een manager of werknemer van zo’n bedrijf uit om erover te komen vertellen. Verder zit het vooral in de cultuur. In Amerika en in Amerikaanse bedrijven hier zal de mogelijkheid er vaker zijn dan in een Nederlands bedrijf. De cijfers wijzen dat ook uit. Zo’n 38 procent van de Amerikaanse bedrijven biedt werknemers deze mogelijkheid. In Nederland is dat 3,6 procent. Nog eens 3,7 procent overweegt het, maar dan nóg blijven we ruim onder de 10 procent. Al met al heeft het meer te maken met onwetendheid dan dat het riskant wordt gevonden.’ 5 Is werknemeraandeelhouderschap voor elk bedrijf geschikt? ‘Ik sluit geen enkel bedrijf uit, foto: Lonneke Stulen Pagina 35

Pagina 37

Scoor meer met een webwinkel in uw maandbladen. Velen gingen u voor en publiceerden reclamefolders online.

OR informatie, januari/februari 2010 Lees publicatie 12Home