Afname bedrijfscommissies De bijl er in Bij een hoogoplopend conflict heeft de or of de bestuurder de mogelijkheid om naar de rechter te stappen. Maar in dit polderland is het wettelijk verplicht dat de ruziemakers eerst een bemiddelaar te hulp roepen; de bedrijfscommissie. Nu nog zijn er 24 bedrijfscommissies. Maar dat gaat per 1 juli veranderen. Slechts 3 blijven er over: voor profit, non-profit en overheid. Door Arjo van der Gaag ■ Toen: elke sector een bedrijfscommissie ■ Taken en bevoegdheden commissie ■ Straks: geconcentreerde kennis bij SER N ederland polderland. In 1950 werd de Wet op de ondernemingsraden ingesteld, één van de manieren om werknemers en werkgevers zo vreedzaam mogelijk met elkaar te laten samenwerken. Net als in de Sociaal-Economische Raad, de SER. Maar wat als or en bestuurder fundamenteel ruzie krijgen? Geheel in de traditie van het overlegmodel stel je dan een commissie in die het brandje kan blussen voordat dat echt uitslaat. De bedrijfscommissie; voor elke bedrijfstak, hoe klein ook, één. Later werd zelfs wettelijk vastgelegd dat de rechter partijen niet-ontvankelijk verklaart als een bedrijfscommissie niet eerst een bemiddelingspoging heeft gedaan. In de praktijk gaat het vaak nog verder. Er wordt door het secretariaat van de commissie eerst gepraat voordat het zelfs maar tot een officiële bemiddeling komt. De brand krijgt niet eens de kans te gaan smeulen. Elke bedrijfscommissie werd opgetuigd met een secretariaat en soms met aparte Kamers voor verschillende onderwerpen. In de loop der jaren drong het besef door dat dit wel wat efficiënter kon. Maar in 2000 waren er nog steeds 68. Omdat de werkdruk per commissie nogal verschilde besloot de SER – die beslist daarover – het 32 ■ OR informatie 5 | mei 2010 aantal terug te brengen naar 28. Inmiddels zijn het er 24. Nederland verzakelijkt en zo besloot de SER vorig jaar er echt de bijl in te zetten. Per 1 juli 2010 zijn er nog maar 3 bedrijfscommissies. Eén voor de profitsector en één voor de non-profitsector, aangevuld met de bedrijfscommissie voor de overheid die blijft bestaan. De secretariaten van de eerste twee worden ondergebracht in het kantoorgebouw van de SER. Als partijen de hakken in het zand zetten, wordt bemiddeling een zinloos ritueel Taken Er zijn twee hoofdtaken voor de bedrijfscommissies: de wettelijk vastgelegde bemiddeling bij conflicten en het bevorderen van de medezeggenschap door het geven van voorlichting. Tot 1990 was het ook de taak om de reglementen van de or en personeelsvertegenwoordigingen goed te keuren. Sinds die tijd is een or slechts verplicht het reglement aan de bedrijfscommissie te sturen. Per jaar worden zo’n 100 zaken behandeld, inclusief 20 bij de bedrijfscommissie Overheid. De bedrijfscommissie Zorg (ruim 2.300 ondernemingen met een or) kreeg in 2006 6 zaken voorgelegd waarvan er 1 werd ingetrokken en 1 niet in behandeling is genomen. Volgens het jaarverslag werden ‘veel’ gevallen in het voortraject opgelost. De bedrijfscommissie Metalektro vergaderde volgens het jaarverslag in 2008 eenmaal, met alleen de voorzitters en de secretarissen. Het secretariaat kreeg ‘diverse’ telefonische en schriftelijke verzoeken om informatie en 6 verzoeken om bemiddeling, waarvan er 2 in behandeling zijn genomen. Een geschil eindigde in het advies om elders een advies in te winnen opdat or en bestuurder alsnog overeenstemming zouden kunnen bereiken. De bedrijfscommissie Zorg kreeg een klacht van een directeur te behandelen. Die eindigde in het advies aan beide partijen om pas op de plaats te maken en een financieel adviseur in te schakelen. In een andere zaak ging het over de leaseauto’s van een aantal leidinggevenden van een zorginstelling. De auto werd ze wel gegund, maar de or vond dat het hier ging om een onderdeel van het beloningsbeleid, waarover de or instemmingsrecht heeft. De directie was echter van mening dat het om een individuele regeling ging. Het zijn allemaal geen zaken die grote krantenkoppen rechtvaardigen. Van de voorlichtende taken en acties om de medezeggenschap te bevorderen komt niet heel veel terecht. Veelal blijft het beperkt tot het verstrekken van informatie door het secretariaat of af en toe via een veelal schrale website. Soms worden workshops gehouden over het functioneren van een bedrijfscommissie, zoals bij Overheid. Een actieve bedrijfscommissie, zoals die voor de Groothandel, houdt ‘regelmatig’ bijeenkomsten. Eens in de twee jaar, de volgende staat gepland voor 2011. Concentratie Vorig jaar besloot de SER het aantal bedrijfscommissies te verminderen en de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te adviseren de taken verder in te perken, nadat ook in 1990 het aantal beslissingsbevoegdheden al was verminderd. Dat advies zou dan moeten worden vertaald in een voorstel om de WOR te wijzigen. Of dat er dit jaar nog van komt is, als gevolg van de kabinetsval, nog maar de vraag. Die beperking van bevoegdheden geldt ook voor de hoofdtaak – de bemiddeling tussen www.orinformatie. Pagina 31

Pagina 33

Interactieve internet tijdschrift, deze nieuwsbrief of PDF is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal publiceren van emagazines.

OR informatie, mei 2010 Lees publicatie 15Home