‘Het voelt of ik heb gefaald’ Omgaan met je eigen emoties bij inkrimping Je bent als or betrokken bij een inkrimpingsoperatie waarbij collega’s gedwongern worden ontslagen. Dat gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Hoe ga je om met je eigen gevoelens? Hoe hou je je staande, voor jezelf en je collega’s? Door Bert Cozijnsen Reorganisaties Rol or Emotionele problemen T wan is voorzitter van de ondernemingsraad van een reclame- en marketingbureau. Daar moest deze zomer bezuinigd worden. Gedwongen ontslagen waren niet te voorkomen. Hij vertelt: ‘Natuurlijk hebben we er in ons advies op aangedrongen dat eerst alle andere mogelijkheden onderzocht zouden worden, voordat werd besloten om mensen boventallig te verklaren. Maar uiteindelijk hebben we positief geadviseerd, met het oog op de toekomstige levensvatbaarheid van ons bedrijf. Ik heb het daar tot op de dag van vandaag ontzettend moeilijk mee. Dit was zo in strijd met de idealen waarmee ik in de or ben gegaan! Wat ik vooral moeilijk vond, was de confrontatie met collega’s die weg moesten. Ik sloot me op in mijn kamer. Gemeenschappelijke ruimtes, zoals de kantine, vermeed ik zoveel mogelijk. Ik merkte dat ik in gesprekken de schuld voor de inkrimping helemaal op het conto van het management schreef, om mezelf daarmee vrij te pleiten. En als boventallige collega’s me aanspraken, dan bagatelliseerde ik de ernst van hun situatie: “Jij hebt met jouw capaciteiten vast zo weer een nieuwe baan, en een betere dan ons bedrijf je kon bieden”. Onzin natuurlijk, dat realiseer ik me nu ook wel, maar zo probeerde ik de zaak minder zwaar te maken. Zelfs nu de inkrimpingsoperatie is afgerond, slaap ik nog slecht. Ik voel me rusteloos en depressief. Binnenkort zijn er nieuwe or-verkiezingen. Ik heb besloten me niet opnieuw kandidaat te stellen, ook al was ik dat eerst wel van plan. Ik heb het gevoel dat www.orinformatie.nl @informatief wij als or gefaald hebben – dat ikzelf gefaald heb. Dus trek ik me terug.’ Twan is niets kwalijk te nemen. Hij deed wat hij kon. Hij ervaart zijn rol in het proces als onverenigbaar met zijn idealen en ideeën over de functie van de or. Maak je rol niet groter of kleiner dan hij werkelijk is Verdedigingsmechanisme Onderzoek onder mensen die een actieve rol spelen bij de planning en uitvoering van personele inkrimping wijst uit dat velen deze rol als psychisch en emotioneel belastend ervaren. Dat kan zich uiten in schuldgevoelens, stress, slapeloosheid en depressiviteit. Een natuurlijk ‘verdedigingsmechanisme’ is om jezelf te distantiëren van de situatie en van je rol daarin: fysiek (‘ik ontwijk mijn collega’s’), emotioneel (‘ik zet mijn gevoelens uit’) of cognitief (‘het is de schuld van het management’, ‘inkrimping hoort nu eenmaal bij onze economische werkelijkheid’, ‘je vindt vast zo weer een nieuwe baan’). Hoe natuurlijk en begrijpelijk zo’n verdedigingsmechanisme ook is, de neveneffecten ervan zijn ongewenst. In Twans situatie kan zijn opstelling aanleiding geven tot reacties zoals: ‘De or laat zichzelf niet zien, juist nu dat zo nodig is’, ‘de mensen van de or wijzen alleen naar het management, door wie ze zich hebben laten piepelen’, ‘de or snapt niet wat het met je doet als je je baan verliest’. Wat kun je doen om het hoofd boven water te houden bij alle emoties rond inkrimping, zonder je te distantiëren van de situatie en van je rol daarin? 1. Maak je rol niet groter of kleiner dan hij werkelijk is. Wees eerlijk tegenover jezelf, tegenover elkaar en tegenover je collega’s, zonder jezelf aangevallen te voelen en zonder jezelf te verdedigen. 2. Durf ‘met lege handen’ te staan tegenover collega’s die direct getroffen zijn door ontslag. Luister actief naar hun emoties, zonder er ‘een antwoord’ op te hebben. 3. Ga het echte gesprek aan. Durf uiting te geven aan je eigen gevoelens en twijfels. 4. Laat je trainen in het omgaan met emoties, die van de ander en die van jezelf. Bert Cozijnsen is coach, organisatieadviseur en trainer bij Fenester (fenester.nl) en bij Het Consulaat te Amsterdam (hetconsulaat.nl). Hij is co-auteur van het boek ‘Over de rooie. Emoties bij verlies en verandering op het werk’. Studiedag Over de rooie Op 6 december 2012 vindt de studiedag 'Over de rooie' plaats. Tijdens deze dag leer je beter omgaan met emoties bij veranderingen in het leven. Datum: 6 december 2012 Locatie: Landgoed Zonheuvel in Doorn Prijs: €395,- voor 1 persoon. Bij gelijktijdige aanmelding van 2 of meer betaalt men €365,- p.p. Aanmelden: www.gidsonline.nl/overderooie OR informatie 11 | november 2012 ■ 13 Pagina 12

Pagina 14

Scoor meer met een webshop in uw archief. Velen gingen u voor en publiceerden handleidingen online.

OR informatie november 2012 Lees publicatie 30Home