Opinie Denktank SER Door Paul F. van der Heijden D e SER bestaat zestig jaar. In een voor die gelegenheid samengesteld boek 60 jaar denkwerk voor draagvlak is veel boeiend materiaal over de SER en zijn betekenis te vinden. Door velen wordt de raad gezien als het symbool van de poldereconomie. De SER bestaat uit drie geledingen: werkgeversorganisaties (VNO, MKB en landbouworganisaties), vakorganisaties (FNV, CNV, MHP) en onafhankelijke kroonleden, doorgaans hoogleraren in de economie en het arbeidsrecht. Veel belangrijke onderwerpen die de regering be zighouden, worden voorafgaand aan beslissingen eerst in de SER besproken. Vele adviezen op het gebied van arbeidsverhoudingen, zorg, wonen, maatschappelijk verantwoord ondernemen, corporate governance, etc. hebben opeenvolgende regeringen bereikt en die hebben daar dikwijls ook profijt van getrokken. Op verjaardagen van instituten als de SER wordt nogal eens de vraag gesteld: Is dat nog wel van deze tijd? Heeft dat nog wel toekomst? Dergelijke vragen zijn ook nu gesteld en daaraan wordt de vraag gekoppeld of het poldermodel als geheel niet achterhaald is. In de politieke turmoil van de laatste jaren lijkt het er ook wel eens op dat het belang van het voortzetten ervan minder wordt ingezien. Politieke partijen als de VVD en de PVV zien er niet zoveel in, ook D66 heeft aarzelingen. Een paar belangrijke sterke punten van de SER verdienen daarom nog wel aandacht. Ik kan getuigen dat veel buitenlanden met grote bewondering en jaloezie naar ons model kijken. De sociale dialoog wordt in de SER op een goed niveau gevoerd en is dikwijls vruchtbaar. In landen waar een dergelijke gestructureerde sociale dialoog ontbreekt, zie je veel langdurige conflicten die diepe wonden slaan, die uiteindelijk toch weer geheeld moeten worden. De preventieve kracht van de SER is groot en wordt door velen tot ver buiten ons land herkend. In de tweede plaats is de SER een denktank van formaat. Vr i jwe l al l e onderwerpen in ons land die op het bord van een regering komen, zijn complex, met vele kanten en vrijwel ook altijd met internationale vertakkingen. In de SER is de gewoonte ontwikkeld om een probleemveld dat zich aandient eerst grondig te analyseren alvorens eventuele maatregelen aan te bevelen. Grondige analyses blijken dikwijls al in staat om tussen sociale partners in grote lijnen overeenstemming over een bepaald onderwerp te genereren. Een diepgravende wetenschappelijke analyse laat dikwijls zien wat er precies aan de hand is, daar die analyse objectief is en niet op Bungeejump zonder koord G Door Sjef Stoop eregeld duikt in discussies rond het functioneren van de or het voorstel op om de WOR opzij te zetten of om ‘voorbij de wet’ te gaan. Een van de gedachten daarachter is dat werknemers en werkgevers het prima met elkaar kunnen vinden en dat zij geen wet nodig hebben om hun overleg te regelen. Vanuit internationaal perspectief lijkt deze gedachte nogal naïef. Buitenlandse concerns zijn niet 8 ■ OR informatie 1/2 | januari/februari 2011 gewend aan onze ongeschreven normen en op vertrouwen gebaseerde afspraken. Zeker Angelsaksische bedrijven kunnen daarmee niet uit de voeten. Managers in deze concerns kijken naar wat de wet zegt over hun rechten en plichten ten aanzien van werknemers en verafschuwen wat zij zien als openeinderegelingen. Een goede persoonlijke verstandhouding met de medezeggenschappers is leuk, maar ze laten zich er De preventieve kracht van de SER is groot voorhand de belangen van partijen meeweegt. Ook dat is een belangrijke kracht van de SER. En ja, het maken van die analyse kost tijd en de sociale partners worden het niet altijd met elkaa eens als de analyse eenmaal is gemaakt. Een denktank is imme geen tovermiddel. In sommige periodes werk het model van de SER beter dan in andere Regeringen di een grote agenda hebben en veel willen doen, hebben er meer aan dan een regering als de hui dige, die maar een zeer beperkte hervormingsagenda heeft. De SER net als ieder ander onderworpen aan het tijdsgewricht. Maar het denkwerk gaat door en kan weer worden gebruikt door volgende regeringen. Ik zou dus hopen da deze denktank nog een heel aan tal jaren meegaat, zodat onze samenleving er nog lang de vruchten van kan plukken. Paul F. van der Heijden is hoogleraar internationaal arbeidsrecht en kroon van de SER niet door leiden. Bekend zijn de Amerikaanse Just call me Billmanagers, die informeel en on gedwongen met Eor-leden om kunnen gaan, maar voor hetzelf de geld de spijkerharde machtspolitiek niet schuwen. De legal councillor neemt in deze concern dan ook een sleutelpositie in en die zien we regelmatig in het ove leg aanschuiven als deel van de managementdelegatie. Maar ook de Nederlandse werkgevers laten zien, in elk geval wa het gaat om de Europese medezeggenschap, dat zij zeer veel waarde hechten aan de wetgevin In de Stichting van de Arbeid www.orinformatie Pagina 7

Pagina 9

Voor catalogi, online gebruiksaanwijzingen en onderwijscatalogussen zie het Online Touch content management system systeem. Met de mogelijkheid voor een webshop in uw publicaties.

OR informatie, januari/februari 2011 Lees publicatie 11Home