es ar ers kt n e. ie l n is n r at nr nlid e m f- ns n er- aar ng. e.nl Democratie in crisis Door Hermie van Ommeren D emocratie is niet alleen een manier van besturen waarbij de meeste stemmen gelden, maar ook een bestuursstijl waarbij de meerderheid rekening blijft houden met de minderheid. Dat betekent dat er geen beleid wordt doorgedrukt, maar dat pas na een serieuze discussie een keuze wordt gemaakt. Ik krijg echter de indruk dat deze opvatting nog maar weinig steun heeft. Nu overheerst de gedachte: als de meerderheid het wil, dan gaat het door. In mijn herinnering is dit verschijnsel zichtbaar geworden toen Pim Fortuyn de resultaten van het toenmalige kabinetsbeleid begon te beschrijven als ‘de puinhopen van paars’. Overtuigend wees hij de zwakke plekken in het beleid aan: problemen in de zorg, samenleven met andere culturen, het vastlopende verkeer. Een trendbreuk was dat hij deed alsof deze problemen het gevolg waren van foute keuzes van een minderheid die de meerderheid in de waan meesleepte. Ook regeringspartijen waren in zijn verhaal het slachtoffer van de foute lijn. Opmerkelijk omdat Fortuyn als persoon zelf als het vleesgeworden paars kon worden gezien. Zijn wellicht persoonlijke ergernis over voorheen bevriende partijen sloegen aan bij het ontevreden deel van de bevolking. Veel mensen bleken zich genegeerd en overvleugeld te voelen door degenen die het in Den Haag voor het zeggen hadden. Tot dan toe gedroegen politici zich keurig volgens mijn democratische normen. In de regelgeving werd vaak al rekening gehouden met de mensen die ergens tegen zijn: er zijn gewetensbezwaren mogelijk, mensen kunnen een beroep doen op een hardheidsclausule, etc. Maar zonder dat ze het door hebben gehad, zijn er steeds meer mensen gekomen die zich niet herkennen in de discussies en de besluiten die worden genomen. Deels uit zich dat in een slechte opkomst bij verkiezingen, deels in het uitbrengen van een tegenstem. De samenstelling van het huidige kabinet, een minderheid die zijn steun zoekt bij de grootste en belangri jkste tegenstander van de ‘oude politiek’, komt overeen met het beeld dat Fortuyn opriep. Maar nu bepaalt een minderheid openlijk wat er moet gebeuren. De meerderheid laat zich gijzelen door de minderheid. CDA en VVD storten zich op de noodzakelijke bezuinigingen, maar vertonen daarbij een haast wellustig enthousiasme. Ze maken financiele keuzes met een sneltreinvaart zonder de democratische normen in acht te nemen. De btw-verhoging op de theaterkaartjes bijvoorbeeld. Er is geen tijd voor instellingen om zich voor te bereiden op verlies van bezoekers, er wordt geen rekening gehouden Als de meerderheid het wil ... met de opzet van de seizoenen (van zomer tot zomer). CDA en VVD lijken met enig genoegen de eerste wensjes van hun gedoogpartner PVV te realiseren. Ook voor de sociale werkvoorziening wordt een grote bezuiniging aangekondigd met als argument dat mensen gewoon moeten gaan werken. Maar het is nu al schier onmogelijk voor WSWbedrijven om mensen, onder de aangepaste voorwaarden, in een regulier bedrijf te plaatsen. Een ander voorbeeld is de verhoging van de maximumsnelheid op autosnelwegen. ‘Gewoon een kwestie van bordjes vervangen van 120 naar 130’, zei een PVV-parlementariër. Als de meerderheid het wil, dan moet het gebeuren, zonder rekening te houden met eerder gehanteerde argumenten of de samenhang der dingen ... Hermie van Ommeren is fractievoorzitter van de PvdA in 's-Hertogenbosch en raadsadviseur/plaatsvervangend griffier van de gemeente Geldermalsen spannen zij zich namelijk hard in om op een aantal cruciale punten het voorstel voor een nieuwe WEor af te zwakken. Voor juni 2011 moet de herziene richtlijn van 2009 in nationale wetgeving omgezet zijn. Bij dit soort wetten is het normaal dat de werknemers- en werkgeversorganisaties daarover adviseren. Maar dat gaat niet van een leien dakje. De werkgevers verzetten zich onder meer tegen het voorstel om verplichtingen van de nieuwe richtlijn ook te laten gelden voor Eor’s die zijn opgericht onder het regime van de oude richtlijn uit 1994. Het gaat daarbij onder meer om www.orinformatie.nl de procedurevoorschriften voor informatie en raadpleging. Het ministerie van Sociale Zaken redeneert onder meer dat de definities in de nieuwe Eor-richtlijn een verduidelijking zijn van wat reeds is beoogd onder de oude richtlijn. Maar de Nederlandse werkgeversverenigingen lijken hier niet Vanuit internationaal perspectief is dat naïef aan te willen. Ook vanuit België komen vergelijkbare berichten. De nieuwe definities van informatie en raadpleging behoren tot de belangrijkste verbeteringen in de nieuwe richtlijn. Het voorstel van werkgevers om de reikwijdte van deze definities te beperken laat zien dat zij de Europese medezeggenschap zo beperkt mogelijk willen houden. Zeker bij internationale concerns zijn wettelijke regelingen van groot belang om nog enig tegenwicht te bieden aan hun bijna ongebreidelde zeggenschap. Dat wordt steeds meer erkend. De Tweede Kamer heeft onlangs zelfs een motie aangenomen om te onderzoeken hoe or’s ‘intensiever betrokken kunnen worden bij overnames, fusies, splitsingen of verplaatsingen van in het bijzonder internationale ondernemingen en welke mogelijkheden er zijn om het advies- en instemmingsrecht te versterken.’ De roep om de wettelijke regelingen voor de medezeggenschap opzij te zetten, is in dit opzicht achterhaald. De suggestie dat or’s de arena van grote concerns kunnen betreden zonder een stevige wettelijke ondersteuning, is vragen om ongelukken. Zoiets als een bungeejump maken zonder koord. Sjef Stoop is trainer/consultant bij EOR Services van FNV Formaat OR informatie 1/2 | januari/februari 2011 ■ 9 Pagina 8
Pagina 10Interactieve digitale magazine, deze pdf of cursus is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online uitgeven van internet vakbladen.
OR informatie, januari/februari 2011 Lees publicatie 11Home