Congres over samenwerking tussen bestuur, management en or Als de gemeente kantelt ... Gemeenten maken een hoop veranderingen door en daar komen de maatregelen van het nieuwe kabinet nog bovenop. Dat heeft gevolgen voor de arbeidsverhoudingen en het overleg. Ook positieve, als we mogen afgaan op een recent gehouden congres over dit thema. Door Bernard van Lammeren ■ Medezeggenschap-van-onderop ■ Nieuwe verhoudingen ■ Zelfsturende medewerkers Net als andere organisaties moeten ook gemeenten alle zeilen bijzetten. Mondige burgers en kritische politici, vergrijzend personeel, een digitale revolutie, andere eisen aan de stijl van leidinggeven, de balans tussen werk en privé ... Ondertussen zijn gemeenten ook nog bezig met de (nawerking van) fusieprocessen en regionale samenwerkingsverbanden. Dat alles en nog meer moet aangepakt worden met minder middelen, waardoor de vraag wat eigenlijk de kerntaken zijn steeds minder te ontwijken valt. Redenen genoeg voor de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) om samen met het bureau tri-plus een conferentie te beleggen, onder de titel: Als de gemeente kantelt ..., kantelt de samen werking tussen bestuurder, management en or? Kantelen De term kantelen is de ruim honderd bezoekers (managers, bestuurders, adviseurs en or-leden) al gauw te vaag. En misschien is hij ook onnodig dreigend. Dat is althans de mening van Chris Kuikman, gemeentesecretaris van Kerkrade. ‘Bij kantelen valt er iets om, dat is iets om van te schrikken. Maar er veranderen gewoon allang dingen. Ik probeer kantelen en struikelen te voorkomen. Ook in mijn relatie met de or. Het overleg met mijn or heeft voor mij zelfs therapeutische waarde.’ De laatste opmerking geeft het al aan: ook Kuikman maakt zich in deze periode van bezuinigingen wel degelijk zorgen. Alleen niet over zijn or, maar over gemeentelijke 10 ■ OR informatie 1/2 | januari/februari 2011 politici. ‘Heel wat van die mensen hebben een niveau van, nou ja, vmbo-plus. Als die zomaar tegen me gaan zeggen dat er tientallen mensen uit moeten, mag en moet ik als gemeente secretaris in het geweer kmen.’ Als het overal zo is als in Kerkrade, mogen we verwachten dat gemeentesecretarissen en or’s onder druk van de bezuinigingen dichter tegen elkaar gaan aankruipen. Het is misschien veelzeggend dat we meerdere gemeentesecretarissen en P&O’ers hun or horen prijzen, omdat die onbevangener en creatiever tegenover veranderingen staat dan het middenkader. En wat ook gaat opvallen: er komen or-leden aan het woord die een moderne, niet-defensieve benadering van medezeggenschap voorstaan. Ze hebben het heel weinig over procedures en stellen zichzelf op als regisseurs van medezeggenschap-van-onderop. Ze zien er vooral op toe dat zo veel mogelijk werknemers bij veranderingen de gelegenheid krijgen om hun zegje te doen. We horen niet één klacht over tekortschietende bevoegdheden, gebrekkige wil bij bestuurders of het primaat van de politiek. ‘Een probleem oplossen op de klassieke manier duurt negen maanden’ spreid. Bij elkaar gaat het om 56 ambtenaren uit allemaal verschillende culturen. De or vond het aanvankelijk nog nodig om zich formeel op te stellen toen bleek dat een wethouder zitting had in de stuurgroep die het project begeleidde. Een wethouder maakt nu eenmaal geen deel uit van de gemeentelijke werkorganisatie. Maar toen die zich uit de groep had teruggetrokken, spande de or zich vooral in om te zorgen dat de betrokken werknemers niet alleen geïnformeerd werden, maar dat er ook naar ze geluisterd werd. Vanuit de gedachte dat zij het beste weten hoe het beter kan. Het enige andere punt waar de or weer formeel in was, is dat hij stond op schriftelijke gespreksverslagen. Or-voorzitter Loes Gerritse vertelt desgevraagd dat het inderdaad wel is voorgekomen dat de or aan de bel moest trekken als afspraken niet werden nageleefd, maar niet al te veel. Het proces is nog niet afgerond, maar over die werkwijze is Gerritse tevreden. ‘We hebben veel geïnvesteerd in een vertrouwensrelatie met de bestuurder. Belangrijk is verder dat iedereen goed communiceert en feedback geeft.’ Het is wel eens fout gegaan, laat ze weten, maar bestuurder en or weten in Zwolle van elkaar dat er pas sprake is van instemming als er met de or overeenstemming is bereikt. Daar handelen ze ook naar. Gerritse vindt dat een or bij zo’n werkwijze niet bang hoeft te zijn voor zogeheten open eindjes, zolang er maar vertrouwen is. En, ook belangrijk, er overeenstemming is over de doelstellingen waar het omgaat. Verhouding Overeenstemming Een mooi voorbeeld van deze benadering biedt de gemeente Zwolle. Die heeft besloten om een parkeerbedrijf op te richten waarin taken worden gebundeld die nu over meerdere diensten en afdelingen zijn verEn dat laatste is een mooi bruggetje naar een andere rode draad die er op dit congres uitsprong: de andere verhouding die begint te ontstaan tussen organisaties en individuele medewerkers. Want daarvoor gaan dezelfde principes gelden. Dat dit sterk speelt waar het Nieuwe Werken wordt ingevoerd, is logisch. De kern daarvan is immers dat leidinggevenden hun mensen niet meer doorlopend op de vingers kijken en meer moeten sturen op afgesproken resultaten. www.orinformatie.nl Pagina 9

Pagina 11

Voor mailings, online maandbladen en weekbladen zie het Online Touch online publisher CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een e-commerce shop in uw vakbladen.

OR informatie, januari/februari 2011 Lees publicatie 11Home