Maak als or gebruik van het OVK-model Zet de bestuurder in de doe Overlegvergaderingen zijn onderhevig aan psychologische processen. Soms loopt een vergadering gewoon niet lekker en je weet niet waarom. Er ontstaan ingewikkelde gesprekken die tot niets leiden. Maar er bestaat een methode die je ter plekke grip geeft op lastige situaties, zodat je de situatie in je voordeel kunt ombuigen. Die methode heet de transactionele analyse, met het onderdeel het OVK-model. Door Harry Hartmann ■ Drie houdingen ■ Invloed van or ■ Blijven oefenen O VK staat voor Ouder, Volwassene en Kind. Het OVK-model stelt dat iedereen drie houdingen kan aannemen in een gesprek. Die houdingen kunnen per minuut wisselen. De houding die jezelf aanneemt, heeft weer gevolgen voor de houding van je gesprekspartner. Vaak gaat dat automatisch. Weten welke houding je aanneemt, geeft grip op het communicatieproces. Ouder-houding Wanneer iemand zich in een gesprek dominant opstelt ten opzichte van de ander, wordt dat de Ouder-houding genoemd. Dat kan kritisch dominant zijn: jullie doen het fout! of helpend dominant: ik zal het wel even voor jullie oplossen. Dit noemen we de Kritische ouder respectievelijk de Verzorgende ouder. Vaak komt de bestuurder in deze houding terecht als de or nog onervaren is. Zo’n or gaat dan vaak automatisch in de ondergeschoven houding zitten. Kind-houding Die ondergeschoven houding van een beginnende or noemen we de Kind-houding, ook wel bekend als underdog-houding. Dat kan op verschillende manieren, net als je bij kinderen ziet: - je past je direct aan aan de wensen van de ander; OO VV KK 28 ■ OR informatie 3 | maart 2010 - je verzet je op een kinderlijke wijze; - je vertoont vermijdingsgedrag. Als or heb je in deze houding weinig effectieve invloed. Een bestuurder kan overigens ook in deze houding schieten. Vaak gebeurt dat als hij geen verantwoording wil nemen om iets op te lossen. Degene die de Kindhouding aanneemt, bevordert bij de ander de Kritische Ouder-houding. Volwassen-houding Een probleemoplossende opstelling en het nemen van verantwoording in het maken van beleid horen bij de Volwassen-houding. Het is een zakelijke houding. Je stelt je daarbij respectvol en gelijkwaardig op. Het wonderlijke van de deze houding is dat deze ook bij de ander een Volwassen-houding stimuleert. Het kan even duren, maar het gebeurt gegarandeerd. Invloed or Gedrag van de één is een spiegel voor de ander. Je eigen gedrag onder de loep te nemen en het vervolgens bij te stellen, geeft invloed. Ouder- of Kind-gedrag van de bestuurder betekent dat je als or zelf niet voldoende Volwassen communiceert en handelt. Volwassen-communicatie van de or trekt immers Volwassen-communicatie van de bestuurder aan. En zo doorredenerend: zit de bestuurder vaak in de Kritische Ouder-houding, dan is dat zeer waarschijnlijk het gevolg van je eigen Kind-houding. Zit de bestuurder in de underdog-houding, dan zit de or dan waarschijnlijk te veel in de Kritische Ouder. Er moeten drie zaken op orde zijn om de bestuurder in de Volwassen-rol (terug) te brengen: Zorg voor een goede werksfeer en reageer direct op respectloos gedrag Geeft een opmerking of het gedrag van de bestuurder tijdens de vergadering je een raar gevoel, deel dit dan ook direct zakelijk mee. Dit noemen we spiegelen. Hoe zakelijker en rustiger je dit doet, des te serieuzer de bestuurder hiermee zal omgaan. De meest veilige techniek van spiegelen gaat als volgt: Stel dat de bestuurder je onbehoorlijk stevig onder handen neemt omdat je een kritische vraag hebt gesteld bij de overlegvergadering. Fel kritisch reageren is dan niet raadzaam, want dan kom je wellicht in het patroon Kritische Ouder (jezelf) en opstandig Kind (bestuurder), waardoor er spanningen ontstaan en er weinig opgelost wordt. Beter is het Volwassen-feedback te geven: - Benoem zakelijk wat je ziet: u spreekt me vrij stevig aan op het stellen van een kritische vraag. - Geef aan wat dat voor je doet: ik bemerk bij mezelf nu een gevoel van onveiligheid en dat wil ik niet. - Kom met een oplossing: ik vind het prima www.orinformatie. Pagina 27
Pagina 29Interactieve web brochure, deze nieuwsbrief of relatiemagazine is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een online publicatie omzetten van internet vakbladen.
Or informatie, maart 2010 Lees publicatie 13Home