Pensioen uit zicht Door Elske ter Veld W aarom zou je eigenlijk niet langer doorwerken? Ik ontmoet geregeld mensen die geld sparen om eerder te kunnen stoppen met werken. Helaas ook mensen waarvan ik voorzie dat ze het zich niet eens kunnen veroorloven. Eerder stoppen is niet alleen duur, je moet ook met alleen je eigen AOW voldoende geld hebben om een eventueel nietverdienende jongere partner te onderhouden. Immers, de toeslag op de AOW vervalt op 1 januari 2015 voor iedereen die dan 65 wordt en dat scheelt een behoorlijk bedrag per maand. Met een halve AOW moet je behoorlijk wat pensioen hebben opgebouwd om samen rond te kunnen komen totdat je partner ook AOW ontvangt. Bovendien blijf je ook nog AOW-premie betalen. Als je geluk hebt, heeft eerder stoppen geen al te groot effect op het latere pensioen, maar ook daar kan eerder stoppen tot een verlies leiden. Langer doorwerken wordt nog steeds als een schrikbeeld gezien. Gemiddeld is de uittreedleeftijd 62 jaar. Wat is er zo afschrikwekkend aan werken? Soms hoor je mensen aan elkaar vragen: hoelang moet jij nog? Alsof op de dag dat je stopt de wereld voor je opengaat en het leven pas begint. Vinden we werken collectief vervelend of willen we gewoon meer vrije tijd? Als het eerste het geval is, dan moet er al veel eerder iets aan het werken worden gedaan. Je kunt als je ouder wordt best een stapje terug doen in plaats van mee te blijven doen aan de rat race. Als het vooral gaat om meer vrije tijd, dan is korter werken te overwegen. Zelf vind ik een iets langere vakantie erg plezierig. Korter werken lijkt mij de beste manier om het langer en met plezier te blijven volhouden. Natuurlijk ook dat kost geld, maar aanzienlijk minder dan volledig stoppen en het voordeel ervan is dat je in de regenmaanden niet alleen naar buiten hoeft te kijken. Het is mij een raadsel waarom, nu langer doorwerken politiek zo’n belangrijk strijdpunt is, er geen actief beleid wordt gevoerd – een levensfasebewust personeelsbeleid – om de mens en ook echt in staat te stellen betaalde arbeid binnen het leven een plaats te geven. Dat geldt zowel voor jongeren in de leeftijd van gezinsvorming als voor ouderen om te komen tot een geleidelijke overgang naar een tijd waarin er geen sprake meer zal zijn van een actief beroepsleven (mij lijkt dát nu juist een schrikbeeld). Korter werken is niet altijd mogelijk maar enkele weken onbetaald verlof waardoor de vakantie verlengd kan worden, geeft ook veel vrijheid. Wat ook behoorlijk scheelt, is het verschuiven van werktijden. Wie altijd in de file Doorwerken is nog altijd een schrikbeeld staat, is veel tijd kwijt. Buiten de files kunnen reizen scheelt al gauw een uur per dag en dat uur kost niets. Als je toch overweegt te gaan sparen voor je vertrek uit de betaalde arbeidswereld, gebruik dat geld dan vooral voor deeltijdpensioen. Dat deze pensioenvorm niet al decennia geleden als mogelijkheid is ingevoerd, is absurd. Ook nu is het nog steeds moeilijk het voor elkaar te krijgen. Het zou goed zijn als we zo snel mogelijk af zijn van dat rare moment waarop we van de ene op de andere dag onze arbeidsplek verlaten met als cadeau een cursus Pensioen in zicht, om te leren dat het verstandig is een hobby te nemen om het overschot aan vrije tijd door te komen. Vrije tijd en vakantie zijn leuk als je werkt. Als je alleen vrije tijd hebt, zijn alle dagen gelijk. Elske ter Veld is oud-staatssecretaris van SZW, voormalig Eerste en Tweede Kamerlid voor de PvdA en zelfstandig adviseur. het Verre Oosten of, ook denkbaar, gewoon maar wat roept. Dat bodemloze bazuinen doen trendwatchers volgens mij wel vaker. Dat blijkt ook uit een aantal statements in het interview. Zo stelt Bakas dat de or een ‘troostmeisje’ moet worden voor mensen die zich eenzaam, ontheemd, ontredderd voelen. Voor Bakas is dit kennelijk de invulling van het begrip sociale duurzaamheid – terwijl met die term in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen toch iets heel anders wordt www.orinformatie.nl Erg troostrijk kunnen we dit niet noemen bedoeld. Sociale duurzaamheid verwijst naar een behoorlijk loon, een fatsoenlijke werkplek, gezonde arbeidsomstandigheden, een verbod op slavernij – niet naar het opvegen en troosten van de slachtoffers van de wereldwijde veldslag tussen de internationale grootkapitalisten. Maatschappelijke verantwoordelijkheid is bovendien een verantwoordelijkheid van de bedrijfsleiding, niet van de or. Ook andere denkbeelden van Bakas zijn tamelijk bizar. Bijvoorbeeld de suggestie dat onze inferieure verzorgingsstaat beter vervangen kan worden door verzorging door families. Taiwan is op dit punt Bakas’ lichtend voorbeeld. “Als je [..] van elkaar afhankelijk bent, zorg je er wel voor dat de familiebanden intact blijven.” Nu ben ik zelf heerlijk hecht met mijn naaste familie, maar dat geluk is niet iedereen beschoren. Veel kinderen worden mishandeld door hun ouders of misbruikt door hun oom. Ouders worden gesard en uitgemolken door wraaknemende kinderen. In het voorbeeldige Verre Oosten is kinderarbeid in veel gevallen een noodzakelijke bron van inkomsten om de familie te onderhouden. Erg troostrijk kunnen we dit toch niet noemen. Zulke troosteloze en verstikkende familiebanden, daaraan kun je je dankzij onze vermaledijde verzorgingsstaat nu juist onttrekken. Dat heet emancipatie. Voor de eenzamen, ontheemden en ontredderden hebben wij vangnetten. Goed om te beseffen in wat voor paradijs we eigenlijk leven. Het interview met Bakas heeft daar terdege aan bijgedragen. Jan Popma is senior-onderzoeker bij het Hugo Sinzheimer Instituut. OR informatie 10 | oktober 2010 ■ 9 Pagina 8
Pagina 10Voor archief, online reclamefolders en brochures zie het Online Touch CMS beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw clubbladen.
OR informatie, oktober 2010 Lees publicatie 19Home