Medezeggenschap verslavingszorg samen tegen bezuinigingen Helemaal terug naar af Ondernemingsraden in de verslavingszorg hebben de politiek opgeroepen om de bezuinigingen in hun sector te heroverwegen. De geestelijke gezondheidszorg (GGZ) moet 600 euro miljoen bezuinigen. Dat kost 9000 banen. Veel instellingen voeren al reorganisaties door. Tijdelijke contracten worden niet meer verlengd. door Loek Kusiak Gevolgen voor werkgelegenheid Gevolgen voor de samenleving ‘O ok al is er een doorlopend sociaal plan dat gedwongen ontslagen uitsluit, toch is er onder de medewerkers een sfeer van paniek en vrees voor de toekomst ontstaan. Er zijn er al 24 door eerdere bezuinigingen als boventallig aangemerkt doordat de gemeente de subsidie uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) met 50 procent heeft gehalveerd. Hoe diep moeten we nog gaan nu er ook nog bezuinigingen van het kabinet op de GGZ overheen komen? Dat leidt tot pure afbraak van waardevolle kennis en behandelmethodieken die in jaren is opgebouwd. Medewerkers lopen weg om naar ander werk te solliciteren en verslaafden gaan onbehandeld op straat rondzwerven. We gaan helemaal terug naar af.’ Or-voorzitter Peter Timmermans van verslavingszorginstelling Iris Zorg in Arnhem, met in totaal 60 vestigingen en 1300 medewerkers, schetst een somber scenario voor de werkgelegenheid in de verslavingszorg en voor de kwaliteit van de hulpverlening. Een beeld dat haarscherp herkenbaar is voor en onderschreven wordt door de collega’s van acht andere ondernemingsraden van gespecialiseerde instellingen in de verslavingszorg. Van Groningen tot Zeeland zijn instellingen bezig met reorganisaties. De ondernemingsraden hebben hun zorgen over de dreigende onttakeling van de sector neergelegd in een open brief aan de politiek, zorgverzekeraars en vakbonden. Dat deden 16  OR informatie 1/2 | februari 2012 ‘Goede communicatie kan paniek onder de medewerkers voorkomen’ ze op initiatief van de or van Novadic-Kentron, instelling voor verslavingszorg in Brabant, die de medezeggenschappers van andere instellingen eind 2011 bijeen riep in Vught voor beraad over de donkere wolken die boven de verslavingszorg hangen, een gevolg van de bezuiniging van 600 miljoen die het kabinet-Rutte voor de GGZ in petto heeft. De opvang en behandeling van verslaafden vormt binnen de GGZ een aparte categorie met eigen financiering. Niettemin moeten de instellingen waar cliënten afkicken van drugs, alcohol of andere verleidelijke stoffen evengoed de broekriem aanhalen als de ziekenhuis- en ouderenzorg. Toch spreken de or’s in de verslavingszorg over een ‘disproportionele bezuiniging’ omdat de GGZ in Nederland maar tien procent van de zorgkosten voor zijn rekening neemt, maar wel 35 procent van de totale bezuinigingen in de zorg in de schoenen geschoven krijgt. Beddenreductie De ondernemingsraden wijzen op de meervoudige effecten van de bezuinigingen op de verslavingszorg: dalende werkgelegenheid binnen de instellingen, afgesneden loopbaankansen van medewerkers en negatieve effecten voor de samenleving omdat (potentiële) patiënten niet meer door de zorg bereikt worden. Wat de werkgelegenheid betreft: daarvan heeft de voorzitter van GGZ Nederland, Marleen Barth, verklaard dat die zwaar op de tocht staat. Zij voorspelt een verlies van 9000 arbeidsplaatsen, in eerste instantie vooral onder mensen met een tijdelijk contract. ‘Eén op de negen medewerkers zal zijn baan verliezen. We weten echter dat over vijf jaar een tekort aan mensen gaat ontstaan. Daarom het zo cru om nu mensen te ontslaan die je straks weer nodig hebt omdat het aantal mensen in geestelijke nood dat om hulp vraag niet zal afnemen.’ De or’s die in Vught bijeen kwamen, kunnen over dat banenverlies nu al meepraten. In veel instellingen wordt al sinds één tot twee jaar de kaasschaaf gehanteerd. Bij Brijder, onderdeel van de Parnassia Bavo Groep, zijn volgens or-voorzitter Lieke van der Star 60 medewerkers boventallig. ‘In 2011 is al zes procent op het budget bezuinigd, in 2012 volgt nog eens tien procent. Er is een kliniek gesloten, het aantal bedden voor opname is verminderd.’ Beddenreductie is ook de trend in de sector. Minder eigen huisvesting betekent lagere kosten. Daarvoor in de plaats komen ambulante behandelmogelijkheden, zoals thuisbezoeken. Van der Star: ‘Daardoor is er nu een grotere flexibele schil in personeel. Maar die tijdelijke contracten worden niet meer verlengd.’ De or Centrum Maliebaan in Utrecht wijst eveneens op 60 boventalligen, terwijl de collega’s bij de instelling VNN in Groningen inmiddels 100 boventallige medewerkers tellen. ‘Voor 2012’, meldt or-secretaris Peter Braspenning van VNN, ‘zullen door de bezuinigingen van het kabinet nog eens 120 van de 850 arbeidsplaatsen verdwijnen. We moeten zes miljoen inleveren op een totaalbudget van 65 miljoen. Dat hakt erin. We vragen ons soms wel af waar de macht in de organisatie zit: bij de raad van bestuur of de managers, want die laatste groep wil taakstellingen halen. Dan kan het gebeuren datplannen, ook als ze minder gunstig uitpakken voor medewerkers, al in uitvoering zijn terwijl de or nog advies moet uitbrengen.’ Spagaat Bij GGZ Bouwman, reclasseringsinstelling met klinische zorg in Rotterdam, heeft de or weet van 135 mensen die overtollig zijn. ‘Gedwongen ontslagen sluiten we niet uit, @informatief www.orinformatie.nl Pagina 15

Pagina 17

Scoor meer met een online shop in uw artikelen. Velen gingen u voor en publiceerden gebruiksaanwijzingen online.

OR informatie, januari/februari 2012 Lees publicatie 22Home