die voor alle werknemers gelden en wordt er gedifferentieerd op beloning. Het is immers onpraktisch om met iedere werknemer afzonderlijke afspraken te maken. Maar de werknemers hebben geen stem gehad in de vaststelling van de arbeidsvoorwaarden. Bestuurders realiseren zich onvoldoende dat goed afgestemde arbeidsvoorwaarden ervoor zorgen dat werknemers zich verbonden voelen met de onderneming. Nu denkt de bestuurder vaak vooral in termen van kostenbeheersing: hij wil regie voeren op die zo cruciale post personeelskosten.’ In de volgende fase loopt De Groot samen met de ondernemingsraad het huidige pakket arbeidsvoorwaarden na. ‘We kijken welke voorwaarden niet meer gebruikt worden, geactualiseerd of herschreven kunnen worden. Vaak zijn personeelgidsen en regelingen verouderd en is het goed om de regelingen en teksten op te frissen, aan te passen aan de huidige wetgeving en een facelift te geven. Als er bijvoorbeeld een beschikbaarheidsregeling in de arbeidsvoorwaarden staat terwijl er al tien jaar niemand een beschikbaarheidsdienst heeft hoeven draaien, dan kun je die regeling natuurlijk schrappen. Aan de andere kant kun je je voorstellen dat een onderneming regelingen op het gebied van het “nieuwe werken” aan het pakket toe moet voegen.’ Er kan ruimte bestaan tussen de mate van invloed die de ondernemingsraad voor ogen staat en de invloed die de bestuurder de ondernemingsraad toestaat. ‘Het is belangrijk dat de ondernemingsraad bedenkt welke invloed er haalbaar is op de verschillende arbeidsvoorwaarden. Dat kan uiteenlopen van geïnformeerd worden tot samen met de bestuurder bij nul beginnen en voorwaarden creëren. Het gaat om de mate van participatie.’ Geborgd Arbeidsvoorwaardenafspraken door ondernemingsraden hebben niet dezelfde kracht als de cao die de vakbond afsluit. Die wordt, zeker als het een bedrijfstak geldt, zelfs bij wet algemeen verbindend verklaard. Sluit een ondernemingsraad een overeenkomst, dan kan in principe iedere werknemer die naast zich neerleggen en zelf met zijn werkgever in onderhandeling gaan. ‘Maar dat zou niet zo slim zijn’, zegt De Groot. ‘Collectieve onderhandeling is altijd beter dan dat iedereen individueel voor zijn belangen moet opkomen. Bovendien zijn er allerlei juridische constructies te bedenken www.orinformatie.nl @informatief Volgens Bernard Jan de Groot kunnen or’s een veel grotere rol spelen bij afspraken over arbeidsvoorwaarden. ‘Het raakt iedereen, van hoog tot laag’ waardoor het onderhandelingsresultaat met de or geborgd kan worden. De ondernemingsraad en de bestuurder kunnen een ondernemingsovereenkomst sluiten waarin men afspreekt dat de ondernemingsraad medezeggenschap heeft over de arbeidsvoorwaarden. Het is ook mogelijk dat na het overleg de afspraken worden vastgelegd in een overeenkomst tussen iedere werknemer en de werkgever. En ook de rechter kan de afspraken bindend verklaren.’ Veel or’s van ondernemingen die niet onder een cao vallen, nemen graag de taak op zich om het overleg over het brede arbeidsvoorwaardenpakket met de bestuurder te voeren. Het is immers frustrerend om wel instemmingsrecht te hebben over bijvoorbeeld de pensioenregeling, maar geen inzicht te krijgen in het loongebouw – laat staan daar invloed op te hebben. ‘Arbeidsvoorwaarden is bovendien een onderwerp waar alle medewerkers zich bij betrokken voelen’, zegt De Groot. ‘Het raakt iedereen, van hoog tot laag. Als de geheimzinnigheid verdwijnt die er nu nog vaak overheen hangt, merkt ook de bestuurder dat de ondernemingsraad en zijn achterban meer verantwoordelijkheid voor de bedrijfsvoering kunnen nemen. Dat komt iedereen ten goede.’ Meer informatie: bernardjandegroot@beuk.nl OR informatie 12 | december 2011 15 Pagina 14
Pagina 16Interactieve e-jaarverslag, deze vaktijdschrift of gids is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een digitale publicatie omzetten van digi reisgidsen.
OR informatie, december 2011 Lees publicatie 10Home