.nl wordt een belangrijk deel van de ambtelijke top vervangen als er een nieuwe bewindspersoon aantreedt. Ergens daar tussenin zit de ruimte om na te denken over strategische advisering. Ik vind dat we dat in ons land wel iets meer zouden kunnen doen. De stabiliteit op beleidsniveau mag wel iets meer onder druk komen te staan.’ En hoe ziet u dat voor zich? Welk model zouden we daarvoor moeten hanteren? ‘Traditioneel gebeuren reorganisaties binnen ambtelijke organisaties altijd op een frontale manier: via de structuur, via grote operaties, via het georganiseerd overleg. Alles wordt dan formeel en zelfs fysiek gereorganiseerd, van het logo op het briefhoofd tot aan het gebouw. Zo ging het eigenlijk tot voor kort binnen de rijksdienst, maar de laatste tijd gebeuren organisatieveranderingen steeds vaker via de band in plaats van frontaal. Dat gaat via allerlei ogenschijnlijk lichte interventies, zoals het delen van gebouwen. Met dat samenwonen van departementen verandert er formeel niks aan de structuur, net zo min als met de nieuwe toegangspasjes waarmee je bij elk departement binnen kunt komen en de e-mailadressen waarin de naam van het ministerie is vervangen door rijksoverheid.nl. Al die veranderingen zijn technisch en ze ogen weinig spannend, maar de consequentie is dat je ineens veel makkelijker in staat bent om iets te doen wat voorheen alleen maar via de frontale aanval kon. Het is nu veel makkelijker om een nieuw ministerie in te stellen, zoals voor Jeugd & Gezin. De huisvesting is snel geregeld, je hoeft geen aparte toegangspasjes te maken, je hoeft mensen niet eerst te ontslaan en ze dan weer aan te stellen, ze hoeven niet in een ander personeelsinformatiesysteem. Het wordt dus makkelijker gemaakt om allerlei dingen te doen die voorheen tot weerstand en bureaupolitieke competentiegevechten leidden. Het loopt nog niet optimaal, want we zijn nu in een soort transitiefase, maar mijn idee is dat het wel makkelijker wordt.’ Hoe ziet de ideale structuur van de rijksdienst er wat u betreft uit? ‘Het begint met ontkoppelen om opnieuw te verbinden. En wat ontkoppel je dan? De www.orinformatie.nl Professor Mark van Twist is van mening dat de rijksdienst aan de vooravond van een grote verandering staat. Eentje die ook gevolgen heeft voor de medezeggenschap. klassieke logica dat een ministerie bij een minister hoort, dat een departement een eigen gebouw heeft en dat de ambtenaren in dienst zijn van een eigen directie of afdeling en daar beschikken over een eigen kamer, inclusief de vaste pc en de onvermijdelijke foto van de kinderen op het bureau. Al die koppelingen zijn heel logisch, maar je zult ze uit elkaar moeten trekken. Een departement kan dus zonder ministerie, een gebouw kan zonder departement en een ambtenaar hoort niet per se bij een bepaalde directie te werken. Die zaken kun je vervolgens opnieuw verbinden waarbij je uitgaat van zogeheten permanente tijdelijkheid. Dat betekent dat je niet aan één departement vastzit, maar een paar jaar bij het ene departement werkt en dan een paar jaar bij een ander. Je moet beddingen creëren die stromen mogelijk maken, en in dit geval zijn dat de technische randvoorwaarden: toegangspasjes, gebouwen, aanstellingsprocedures, werkplekken. Het gaat erom dat je eerst uniformeert en harmoniseert om daarna variëteit mogelijk te maken – dat is het tweede uitgangspunt van vloeibaar bestuur. Het derde element is permanente tijdelijkheid: niets is voor altijd. Het ministerie als projectbureau? ‘Juist. Het ministerie als capaciteitsorganisatie waar mensen zich inschrijven voor projecten op tijdelijke basis. Daar zit dus veel meer variëteit in. Zo werkt het ook bij adviesbureaus en grote projectorganisaties. Je solliciteert op projecten. Soms duren die zeven jaar, soms twee jaar, soms drie maanden. Je hebt als ambtenaar dan een OR informatie 3 | maart 2010 ■ 25 foto: Take Ligteringen Pagina 24

Pagina 26

Scoor meer met een online shop in uw publicaties. Velen gingen u voor en publiceerden studiegidsen online.

Or informatie, maart 2010 Lees publicatie 13Home