er n - et ek al n ek relur lid n arng ien de - e.nl Up in the air Door Elske ter Veld T ot het eind van ons eerste decennium was het nog mogelijk om met 60 jaar met pensioen te gaan. Maar bij het begin van het tweede decennium wordt iedereen geacht door te werken tot in elk geval 65 jaar, zo niet langer. Een en ander betekent dus dat er de komende vijf jaar geen mensen zullen uittreden met VUT of andere vervroegde ontslagregelingen. Geen natuurlijk verloop aan de top van de leeftijdpiramide; dat betekent een aardige prop voor instroom van jongere medewerkers. En dat gaat de nodige problemen geven in de huidige economische situatie: wat te doen als een bedrijf moet inkrimpen en het natuurlijk verloop stagneert tijdelijk? Dan volgen er werkelijk ontslagen. Voor iedere personeelsmedewerker is het aanzeggen van ontslag een lastige opgave. Maar er zijn manieren voor. Zo had in de serie Cheers stamgast Norm Peterson als corporate hatchman een bijzondere manier van ontslagaanzegging. Zijn verdriet over de gebeurtenis had als effect dat het slachtoffer hém ging troosten. De nieuwste film Up in the Air met George Clooney laat een andere ontslagaanzegger zien. Hij reist er beroepsmatig eersteklas heel Amerika voor door om mensen het slechte nieuws te brengen. Dat het goedkoper kan, bewijst de 23-jarige Natalie die voorstelt ontslaggesprekken te voeren met videoconferences calls... en daarmee dreigt ook de hoofdpersoon zijn baan te verliezen. Op internet leidt bespreking van de film tot een discussie over ontslagprocedures. Sommige bezoekers leven zich zo in dat ze tegen hun partner zeggen: zo zie je wat er met mij ook gebeurd is. In Nederland hebben we voor zover ik weet geen externe ontslagaanzeggers. Natuurlijk zijn er wel initiatieven om mensen van werk naar werk te begeleiden en daarnaast zijn er de afvloeiingsregelingen en de WW. Maar hoe dan ook geldt: wie ontslagen wordt, heeft een probleem. Ik kan uit eigen ervaring – ik ben immers afgetreden als staatssecretaris – vertellen dat het verlies van je werk een moeilijke periode inluidt. Je raakt het vertrouwen in jezelf een tijdje kwijt. Je gaat aarzelen over je capaciteiten: het moet immers ergens aan liggen dat jij weg moest en niet iemand anders. En je kunt het niet, ook als het wel zo is, alleen aan anderen en aan de economische situatie toeschrijven. Het vreemde is dat je je als persoon afgeserveerd voelt en het moeilijke is het uitsluitend zakelijk te zien. Het enige wat echt helpt, is snel een nieuwe baan vinden waardoor je zelfvertrouwen in no time weer opbloeit. Maar als ook dat moeilijk gaat – zeker in Je voelt je als persoon afgeserveerd economisch mindere tijden – dan moet je jezelf op de een of andere andere manier aan de haren uit het moeras zien te trekken. Het zou goed zijn als re-integratiebedrijven en anderen die werken aan de terugkeer van mensen op de arbeidsmarkt, zich meer bewust zouden zijn van de emotionele effecten die ontslag met zich mee kan brengen. Niet door te troosten, maar door met de juiste wijze van benadering te laten zien dat je niet een vragende partij (werkzoekende) bent, maar een aanbieder van allerlei kwaliteiten en capaciteiten die je in je hebt. Je bent bij wijze van spreken ‘werkgever’. Raar eigenlijk dat in onze maatschappij die benamingen precies andersom zijn. Elske ter Veld is oud-staatssecretaris SZW, voormalig Eerste en Tweede Kamerlid voor de PvdA en zelfstandig adviseur gezondheidsschade van de werknemer op langere termijn. De term ‘nieuwe’ plaats ik maar even tussen aanhalingstekens, omdat deze verplichting ook al bestaat op grond van art. 3 van de Arbowet: tenzij dit redelijkerwijs niet kan worden gevergd, organiseert de werkgever de arbeid zodanig dat daarvan geen nadelige invloed uitgaat op de veiligheid en de gezondheid van de werknemer. Sterker nog, deze verplichting stond – in iets andere bewoordingen – ook al in de Arbowet van 1980. Men kan zich dus afvragen of die wet in 30 jaar wel iets heeft bijgedragen aan de verbetering www.orinformatie.nl van de arbeidsomstandigheden. Een kort onderzoekje stemt niet vrolijk. Een kleine 30 jaar arbostatistiek leert namelijk dat de fysieke belasting in Nederland niet of nauwelijks is afgenomen. Blootstelling aan trillingen? Afgezien van een wijziging in de telmethoden van de statistici is er niets dat een serieuze daling bewerkstelligt. Vuil werk: idem dito. En de werkdruk is sinds 1980 fors gestegen. Burn-out: 1 op de 10 werknemers toont er de verschijnselen van. De daling in de WAO? Vooral door De stemming zit er meteen weer goed in hogere toetredingsdrempels en strengere keuringen. Kortom, begin 2010 zit de stemming er weer goed in: 30 jaar zorgplicht, 15 jaar arbodiensten en verschillende operaties ter deregulering en versterking van maatwerk. Veel heeft het kennelijk niet opgeleverd. Het enige lichtpuntje dat ik nog zie in Den Haag, is de recente motie van PvdA-Kamerlid Hans Spekman waarin hij de minister oproept 100 extra inspecteurs bij de Arbeidsinspec tie aan te stellen. De minister zelf is er niet voor: het kost immers 12 miljoen. Ikzelf denk echter dat de winst groot zal zijn. Uit cijfers blijkt namelijk dat een bezoek van de inspecteurs bijzonder effectief is: in 90 procent van de bedrijven waar een overtreding of onveilige situatie is geconstateerd, is bij hercontrole de situatie opgelost. Dat is nog eens rendement. Werkt mijns inziens beter dan zorgplicht en zelfregulering. Zonder krachtige handhaving blijft de Arbowet voor veel bedrijven een kwestie van doormodderen. Jan Popma is senior-onderzoeker bij het Hugo Sinzheimer Instituut OR informatie 3 | maart 2010 ■ 9 Pagina 8
Pagina 10Interactieve internet magazine, deze clubmagazine of pdf is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online zetten van eboeken.
Or informatie, maart 2010 Lees publicatie 13Home