Interview Joost Ramaer ontleedt het Apax-avontuur van PCM Geknipt en geschoren De overname van PCM door de Britse investeerder Apax betekende enkele jaren geleden een financieel drama voor het mediaconcern. Voormalig Volkskrant-redacteur Joost Ramaer schreef een boek over de geschiedenis van PCM, waarin hij het fiasco uitgebreid belicht – inclusief de rol van de medezeggenschap. Door Deborah Simon en Take Ligteringen A ls Joost Ramaer geen ontslag had genomen bij de Volkskrant, zou zijn boek over PCM er waarschijnlijk nooit zijn gekomen. De hoofdredactie had alle vaste medewerkers namelijk verboden om hun medewerking te verlenen aan een publicatie over het moederbedrijf van de krant. Dat kunstredacteur Ramaer er uiteindelijk zijn baan voor opzegde, kwam door een combinatie van factoren. ‘Ik wilde al heel lang een boek schrijven’, vertelt hij, ‘maar dat had nog nooit tot iets concreets geleid. Ik werd bovendien vijftig jaar. Dat is zo’n moment waarop je denkt: blijf ik hier tot mijn pensioen of gaat er nog iets spannends gebeuren?’ Het laatste zetje werd gegeven door uitgever Mai Spijkers. Hij was het die Ramaer vroeg om een boek over de geschiedenis van PCM te schrijven. Die klus is inmiddels geklaard. Kort geleden verscheen van Ramaer het even lijvige als leesbare overzichtswerk De Geldpers, dat de geschiedenis van het mediaconcern beschrijft vanaf de Tweede Wereldoorlog. Verzuurd huwelijk In die lange geschiedenis van PCM ligt de oorzaak besloten van de vele conflicten tussen bestuurders en aandeelhouders die zich vooral het afgelopen decennium hebben voorgedaan. De basis voor het concern werd gelegd toen de dagbladen Het Parool en de Volkskrant samen de uitgeverij Perscombinatie vormden. Later werden de Ne24 ■ OR informatie 4 | april 2010 derlandse Dagblad Unie – uitgever van onder meer NRC Handelsblad – en boekenuitgever Meulenhoff & Co door Perscombinatie overgenomen en veranderde de naam in PCM. ‘Het management leverde informatie aan de or steevast te laat of niet’ Al die tijd was het gros van de aandelen niet in handen van een commerciële partij, maar van een stichting. Eerst was dat de Stichting Het Parool. Nadat de krant Het Parool zich in 2003 van PCM had afgesplitst, gingen de meeste aandelen PCM naar de nieuwe Stichting Democratie en Media (SDM). Die naam verried een ideële doelstelling. Net als de Stichting Het Parool had ook SDM als voornaamste drijfveer het bewaken van de kwaliteit en pluriformiteit van de Nederlandse pers. De Stichting Het Parool had om die reden de winsten en dividenden altijd zo veel mogelijk in de organisatie gelaten en ook de drie bestuurders van SDM – Caspar Broeksma, Els Swaab en Theo Strengers – was het niet om het grote geld te doen. Enkele stevige botsingen met het management van PCM over de te volgen koers leidden er echter toe dat het trio zich steeds activistischer ging opstellen – met uiteindelijk desastreuze gevolgen voor het concern. ‘De relatie tussen het management van PCM en de aandeelhouders in SDM is verzuurd geraakt zoals een huwelijk verzuurd raakt’, zegt Ramaer. ‘Ze praatten niet meer met elkaar. Het management heeft nooit het stichtingsbestuur opgezocht, en omgekeerd ook niet.’ Zo ontstond langzaam een situatie waarin beide partijen naar een derde partij gingen zoeken om de status quo te doorbreken. Bestuursvoorzitter Theo Bouwman wilde zo snel mogelijk van de bemoeienis van de stichting af door een nieuwe meerderheidsaandeelhouder aan te trekken. De stichtingsbestuurders hoopten dat een dergelijke partij het management van PCM een nieuwe impuls zou geven en zou aanzetten tot efficiënter en professioneler beleid. Niet meer de baas Een belangrijke kandidaat om de aandelen te kopen was de Belgische Persgroep, die in 2003 Het Parool van PCM had overgenomen. Het was een echt krantenbedrijf, dat in Christian Van Thillo en Christophe Convent over twee directeuren beschikte met erg veel kennis van zaken. PCM-bestuursvoorzitter Theo Bouwman was dan ook niet gecharmeerd van de Belgen. ‘Hij was heel erg tegen de Persgroep, omdat hij dan zelf niet meer de baas zou zijn’, aldus Ramaer. ‘Dan zou Van Thillo de zaak gaan runnen en daar had Bouwman geen zin in.’ Ook de centrale ondernemingsraad van PCM was niet van de Persgroep gecharmeerd, ondanks de overduidelijke kwaliteiten van de Belgen. Cor-adviseur Arie van der Zwan sprak de vrees uit dat de overname onevenredig veel banen zou kosten bij de Nederlandse tak van de nieuwe organisatie, en hij liet weten dat een investeerder uit de financiële wereld zijn voorkeur genoot. De afwijzende houding van de cor-leden tegenover de Persgroep heeft Ramaer verwww.orinformatie. Pagina 23

Pagina 25

Voor boeken, online jaarverslagen en club bladen zie het Online Touch CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een webwinkel in uw relatiemagazines.

OR informatie, april 2010 Lees publicatie 14Home