.nl Het nieuwe or-lid Inge Hofstee legt op begrijpelijk wijze de dagelijkse gang van zaken voor een nieuw or-lid uit en geeft tal van tips. Inge Hofstee is advocaat bij Höcker advocaten in Amsterdam Het (eenzijdig) wijzigen van arbeidsvoorwaarden Soms zien werkgevers zich genoodzaakt om bijvoorbeeld vanwege kostenbesparing arbeidsvoorwaarden eenzijdig – dus zonder toestemming van de werknemers – te wijzigen. Kan de ondernemingsraad door middel van zijn instemmingsrecht bij een dergelijke voorgenomen eenzijdige wijziging een rol spelen? De werkgever is onder specifieke omstandigheden gerechtigd om eenzijdig, dus zonder toestemming van de werknemer, de arbeidsvoorwaarden te wijzigen. Belangrijk aan het woord specifiek is dus dat het niet zomaar kan. Of het kan, hangt van meerdere omstandigheden af, waaronder de aanwezigheid van een eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst (art. 7:613 BW), goed werknemerschap (art. 7:611 BW) en de redelijkheid en billijkheid (art. 6:248, lid 2 BW). Wat deze omstandigheden met elkaar gemeen hebben is dat de werkgever, wil hij tot een eenzijdige wijziging van een arbeidsvoorwaarde overgaan, een zwaarwegend belang bij die wijziging moet aantonen. Op grond van de rechtspraak kan geconcludeerd worden dat het iets eenvoudiger is om eenzijdig wijzigingen door te voeren indien een eenzijdig wijzigingsbeding in de arbeidsovereenkomst is opgenomen. De meeste arbeidsovereenkomsten bevatten daarom tegenwoordig een dergelijk beding. Instemmingsrecht Voor wijziging van collectieve regelingen en systemen geldt, dat als de betreffende regeling of het betreffende systeem behoort tot de onderwerpen die genoemd worden in art. 27, lid 1 WOR, de ondernemingsraad instemmingsrecht heeft. Voorbeelden van het invoeren, wijzigen of afschaffen van regelingen of systemen waarvoor instemming van de or is vereist, zijn onder meer vakantieregelingen, beloningssystemen en www.orinformatie.nl regelingen over arbeidsomstandigheden of arbeidstijden. Nu de opsomming in art. 27, lid 1 WOR limitatief is, komt de or geen instemmingsrecht toe ten aanzien van regelingen die niet genoemd zijn, zoals een reiskosten- of onkostenregeling. Ook is in de wetsgeschiedenis bepaald dat de or geen instemmingsrecht toekomt ten aanzien van primaire arbeidsvoorwaarden. Een voorstel van de werkgever om het salaris te verlagen in verband met slechte financiële omstandigheden kan dus alleen plaatsvinden als de individuele werknemer instemt. Als hij niet instemt, kan de werkgever het salaris alleen maar verlagen als hij een zwaarwegend belang heeft. Dit is een zware toets die niet snel wordt doorstaan. Zwaarwegend belang De werkgever moet dus kunnen aantonen dat hij een zwaarwichtig belang heeft bij de wijziging van een arbeidsvoorwaarde. Al naar gelang de grondslag voor de eenzijdige wijziging kan deze toets verschillen in zwaarte, maar het aan te tonen belang blijft. Natuurlijk hangt het ook af van de inhoud van de wijziging. Het verlagen van het salaris zal nog kritischer worden bekeken dan bijvoorbeeld het afschaffen van een onkostenvergoeding. Bij het wijzigen van arbeidsvoorwaarden kan de or een rol kan spelen. In het wetsvoorstel dat uiteindelijk heeft geleid tot art. 7:613 BW (eenzijdig wijzigingsbeding) was oorspronkelijk een tweede lid voorgesteld. Dit bepaalde dat een zwaarwichtig belang OR informatie 4 | april 2010 ■ 41 zou worden vermoed aanwezig te zijn als de or had ingestemd met het voorgenomen besluit tot wijziging. Hoewel dit tweede lid uiteindelijk niet in de wet is opgenomen, blijkt uit de rechtspraak wel dat instemming van de or helpt om de zwaarwegendheid aan te tonen. Alertheid Wees dus alert als de werkgever de ondernemingsraad vraagt een rol te spelen bij het wijzigen van arbeidsvoorwaarden. Maar zelfs als de or formeel instemming heeft gegeven, dan bindt dit de individuele werknemer niet. De individuele werknemer kan dus nog steeds bezwaar maken, bijvoorbeeld door te procederen tegen de voorgestelde of zelfs doorgevoerde wijziging. Pagina 40

Pagina 42

Voor uitgaves, online onderwijscatalogussen en presentaties zie het Online Touch online publisher CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw kranten.

OR informatie, april 2010 Lees publicatie 14Home