2. Ambtenaren aan het werk De opdracht aan het ambtelijke apparaat geeft de bandbreedte aan waarbinnen gekeken wordt. Belangrijk is dat de or hier in elk geval goed insteekt op zijn informatiepositie. Hij mag op grond van zijn informatierecht geheel op de hoogte zijn van de voorbereidingen. Dat staat namelijk los van het politiek primaat. 3. Politiek neemt een besluit De or zal – al dan niet met een adviesaanvraag in de hand – zijn mening kenbaar maken. Hij neemt daarbij geen blad voor de mond, maar zorgt er wel voor dat hij het speelveld goed kent en aanvoelt. De strekking van het advies moet duidelijk en helder zijn. Het moet wel zo geschreven zijn dat het college zich niet aangevallen voelt, dat de raad concrete handvatten krijgt om opbouwend kritisch naar het college te zijn, en dat de bestuurder zich gesteund voelt in zijn zorgen een ambtelijke apparaat te behouden dat voldoende kwaliteit heeft om het werk goed te kunnen doen. Dit vraagt om een delicate aanpak en wellicht wat stroop om de mond smeren, omdat anders de azijn erg bitter smaakt en het or-advies te gemakkelijk genegeerd wordt. Als in dit stadium de personele gevolgen nog niet goed in beeld zijn, wordt het een advies onder voorbehoud, aangezien de or in elk geval formeel het recht behoudt te adviseren over de personele gevolgen, in afstemming met de rol die de bonden in het go hebben. Soorten adviezen Het is van belang dat de or nadrukkelijk zijn zienswijze/advies neerlegt in het stadium van de opdrachtverstrekking (stap 1). Mogelijke adviezen over de opdracht zijn: Inhoudelijke adviezen: ■ Als er voorstellen moeten komen tot uitbesteding van taken moeten deze worden onderbouwd met een heldere kosten/batenanalyse voor de gemeente (veelal wordt er door de politiek impliciet van uitgegaan dat uitbesteding geld oplevert). Tevens moet worden beschreven hoe de gemeente de regiefunctie (opdrachtverlening én toezicht op kwaliteit) kan waarmaken. ■ vacaturestop: wat betekent dit aan taakverzwaring voor het zittend personeel (minder productie of een lagere kwaliteit). Als je geen troeven in handen hebt, moet je soms blufpoker spelen 4. Het ambtelijke apparaat werkt uit Na het formeel genomen besluit, moet het apparaat de besluiten gaan uitvoeren. Zoals eerder vermeld zullen nog niet alle personele gevolgen precies duidelijk zijn. De or heeft daarom een tweeledige uitdaging: ■ Het monitoren van de uitvoering van het genomen besluit, waaronder de afspraken die genomen zijn in het sociaal statuut en/of sociaal plan. Over de wijze van monitoring kan de or vooraf een afspraak maken met de bestuurder. ■ Het adviseren over meer concrete uitwerkingen, waar dit door de or als nadrukke■ Beperking inhuur derden: idem. Buig een dergelijke maatregel om in het voordeel van de eigen medewerkers. Geef aan dat hiervoor ook een investering nodig is in opleiding en begeleiding van eigen medewerkers, zodat deze de kwaliteit kunnen gaan leveren die aanvankelijk door dure externen geleverd moest worden. Dit betaalt zich uiteindelijk uit voor de eigen organisatie. ■ Efficiency: na voorgaande efficiencyslagen is vaak de rek er wel uit. Een benchmark kan aantonen dat de gemeente wat betreft formatie onder of op gelijk niveau zit met vergelijkbare gemeenten. De or kan heel specifiek aangeven dat de kaasschaafmethode weinig meer zal opleveren en dat de maatregelen gericht moeten zijn op heldere keuzes om taken niet, minder of met een lagere kwaliteit uit te voeren. lijke nieuwe (uitvoerings-)besluiten wordt gezien. Ook hierover kunnen in een eerder stadium afspraken zijn gemaakt met de bestuurder. Met andere woorden, als het medezeggenschapsorgaan op deze manier te werk gaat blijkt hij op basis van eigen kracht vaak meer te bereiken dan wat hij op grond van het politiek primaat voor mogelijk had gehouden. Marcel Daems is senior trainer en adviseur bij Stavoor ■ Bij elk voorstel moeten de organisatorische, personele én financiële consequenties worden beschreven. ■ Frictiekosten: dring aan op een onderbouwde berekening. In deze post zitten soms aannames die met de natte vinger zijn gemaakt. Er moet voldoende ruimte zijn voor werk-naar-werkmaatregelen die vaak in het sociaal plan staan. Procesmatige adviezen: ■ Betrekken van medewerkers bij het meedenken over mogelijke bezuinigingen en het uitwerken van de genomen besluiten. Dit bevordert het begrip en draagvlak voor gemaakte keuzen. ■ Informeren van medewerkers over de te nemen maatregelen en het besluitvormingsproces. 14 ■ OR informatie 09 | september 2010 www.orinformatie. Pagina 13
Pagina 15Interactieve digi handleiding, deze vaktijdschrift of rapport is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online bladerbaar uitgeven van internet maandbladen.
OR informatie, september 2010 Lees publicatie 18Home