Opinie Overheids-or en innovatie Door Wout Buitelaar D it jaar bestaat de Wet op de ondernemingsraden bij de overheid vijftien jaar. Het moet gezegd worden: de or bij de (rijks)overheid heeft een divers uiterlijk en kent vele uitersten. Bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, een departement met vele vestigingen in de wereld, is er één or. Justitie daarentegen heeft weer ruim honderd ondernemingsraden. Het rijk, met dertien departementen, kent overigens (nog) geen overkoepelende centrale ondernemingsraad in de vorm van een rijks-cor. Verder moet gezegd worden dat de overheids-or geen bevoegdheden kent ten aanzien van de publiekrechterlijke taak (beleid en uitvoering daarvan), tenzij en voor zover een aangelegenheid gevolgen heeft voor de werkzaamheden van het personeel. Ofwel, medezeggenschap onder of binnen het primaat van de politiek. Hierover zijn in de loop der tijd twee interpretaties gegroeid. De ondernemingskamer heeft de bepaling van dat primaat ‘rekkelijk’ uitgelegd: zoveel mogelijk marktconform toepassen van de wet tenzij bijzondere belangen een andere toepassing noodzakelijk maken. De Hoge Raad daarentegen hanteert een ‘restictieve’ uitleg: bij aangelegenheden die tot de publiekrechterlijke taak behoren, heeft de overheids-or pas een bevoegdheid op het moment dat besloten wordt concrete personele gevolgen te regelen. Ja, mits ... versus ja, pas als ... Op zich een interessant thema bij de kabinetsformatie, temeer omdat er een programma Overheid voor de Toekomst in ontwikkeling is, gericht op vernieuwing van de rijksdienst (in afgeslankte vorm) met vraagstellingen als: nagaan hoe goed we zijn als Nederlandse Het echte spel Z Door Sjef Stoop o’n WK voetbal heeft nog eens onverwachte effecten. Grote bijeenkomsten moesten in die periode worden gepland op die spaarzame voetballoze dagen. Daardoor kon het gebeuren dat ik op één dag twee bijeenkomsten bezocht die mooi in elkaars verlengde lagen. De ene bijeenkomst ging over de nieuwe Eor-richtlijn, die anderhalf jaar geleden werd gepubliceerd. Langzaam merken we in de 8 ■ OR informatie 09 | september 2010 praktijk wat die kan gaan betekenen. Het lijkt erop dat bedrijven nu echt doorhebben dat raadpleging van werknemers via de Eor een serieuze zaak is geworden. Niet langer volstaat een reeks powerpointpresentaties met amper gelegenheid tot het stellen van vragen. Werk nemers mogen de tijd nemen om de informatie te bestuderen en pas als zij menen dat de informatie volledig is, kunnen zij met een advies komen. rijksoverheid, dienen ambtenaren permanent te worden opgeleid, welk personeelsbeleid en overheidsorganisatieorganisatie is in deze kwestie passend? In dit verband is de afscheidsrede van Roel Bekker, zoals vermeld in De Volkskrant van 30 juni 2010, als scheidend secretaris-generaal Vernieuwing Rijksdienst vermeldenswaardig. Hij werpt de vraag op: wat is er tegen om ambtenaren veel vaker en zonder minister als chaperon de Kamer informatie te laten verschaffen? Een relativering van het primaat van de politiek waar het om de ambtenaar als werknemer gaat, maar waarom zou dit ook niet kunnen gelden voor de ambtenaar als werknemersvertegenwoordiger, dus voor een overheids-or? Vooral als het in de toekomst gaat over kleine kerndepartementen en grote uitvoeringsorganisaties, interdepartementaal loopbaanbeleid, verbetering publieke dienstverlening enzovoorts. Per 1 juli is een nieuwe wet in werking getreden die spreekrecht Een overheids-cor als politiek cadeau geeft aan een or bij aandeelhoudersvergaderingen van naamloze vennootschappen. Waarom zou dat ook niet kunnen, ‘rekkelijk’ Bekkeriaans gesteld, voor de BV Nederland gelden en dus een spreekrecht voor een overheidsor in de Tweede Kamer als ‘aandeelhouders vergadering’? Bij voorbeeld de or’ van Economische Zaken en Volks huisvesting, Welzijn & Sport over de noodzakelijke en toekomstige invulling van een door het Nationaal Innovatie platform gewenste biobased economy en de mogelijk privaat-publieke samenwerking in deze tussen de penicilline van Delft (DSM) en de pil van Oss (MSD). En de jarige, deze werkt aldus verder aan kennis, arbeidsmarkt, dienstverlening en innovatie. Een overheids-cor als politiek cadeau zou hierbij niet misstaan. Wout Buitelaar is hoogleraar/fellow bedrijfsorganisatie en arbeidsverhoudingen aan de UvA Een advies waarop het bedrijf nie mag vooruitlopen. De laatste maanden zien we daarom dat bedrijven duidelijke afspraken met hun Eor willen maken over het verloop van de raadpleging, en met name duidelijk willen heb ben wanneer het proces als afgesloten kan worden beschouwd en zij aan de implementatie kunnen beginnen. Een tweede consequen tie is dat het tijdspad zorgvuldig gemanaged moet worden. De nieuwe richtlijn heeft dat al voor zien door te bepalen dat in de Eor-overeen komst moet staan hoe de raadpleging op lokaal en op Europees niveau zich tot www.orinformatie. Pagina 7

Pagina 9

Voor uitgaven, online nieuwsbrieven en onderwijs catalogi zie het Online Touch CMS beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw boeken.

OR informatie, september 2010 Lees publicatie 18Home