Gabi geeft antwoord Advocaat Gabi Stouthart geeft antwoord op vragen op het gebied van medezeggenschap die ze in de praktijk tegenkomt. Gabi Stouthart is advocaat bij het Advokatenkollektief Utrecht Gebruik van verborgen camera's op het werk Bij ons vervoersbedrijf is onlangs een verborgen camera geplaatst in de toiletruimte van een personeelshuisje. Daar werden eerder ernstige vernielingen aangebracht en aanstootgevende en beledigende teksten op de wanden geschreven. Om de dader(s) op te sporen, is tijdelijk een verborgen camera geplaatst. De medewerkers die van deze toiletruimte gebruikmaken, vinden echter dat hun privacy wordt geschonden. Zij zijn het er niet mee eens dat er – zonder hun medeweten – camera’s zijn opgehangen. Mag de werkgever dit zomaar doen? In principe is verborgencameratoezicht niet toegestaan. Maar voor een werkgever is het soms toegestaan een verborgen camera op een werkplek te gebruiken als aan de volgende, strenge eisen wordt voldaan: 1. Voor de werkgever moet er een gerechtvaardigd en zwaarwegend belang bestaan om een verborgen camera te gebruiken. Dat kan het opsporen van onrechtmatig gedrag van werknemers zijn. 2. Er mag alleen van verborgencameratoezicht gebruikgemaakt worden als andere middelen onmogelijk of ontoereikend zijn. 3. Verborgencameratoezicht mag alleen in incidentele gevallen, met het oog op een specifieke situatie en gedurende een korte periode. 4. Werknemers moeten vooraf in kennis zijn gesteld van de mogelijkheid dat de werkgever gebruik kan maken van verborgen camera’s (het zogeheten kenbaarheidsvereiste). Onrechtmatig gedrag van werknemers in de vorm van het aanrichten van vernielingen en uiten van beledigingen aan het adres van collega’s vormt een voldoende zwaarwegende reden om een onderzoek met een verborgen camera te verrichten. De werkgever heeft er duidelijk belang bij de dader(s) te vinden. Verder is het vinden van de dader(s) in dit geval vrijwel alleen mogelijk bij het betrappen op heterdaad (middels camerabeelden). En dat is volgens mij alleen mogelijk door middel van geheime observaties. Een ander middel dan een geheime camera lijkt niet voorhanden. Wat betreft het vierde vereiste is het niet helemaal duidelijk wanneer nu gezegd kan worden dat de werknemers daarover voldoende zijn geïnformeerd. Helder is dat de verantwoordelijkheid voor het informeren van de werknemers bij de werkgever ligt. Ter illustratie van dat kenbaarheidsvereiste noem ik een uitspraak van de Rechtbank Haarlem van 22 december 2004. In deze zaak ging het om een aantal werknemers van de storingsdienst van Schiphol www.orinformatie.nl die gewaarschuwd waren dat slapen tijdens de storingsdienst verboden was. In het kader van een onderzoek naar slapen tijdens de storingsdienst plaatste de werkgever verborgen camera’s. Nadat met het onderzoek was gestart kwam er vanuit de bestuurder een instemmingsverzoek voor de or met betrekking tot het inzetten van heimelijk cameratoezicht bij verdenking van onrechtmatig handelen. Tijdens het onderzoek stemde de or daarmee in. Uit het onderzoek (en het verborgen cameratoezicht) bleek vervolgens dat een aantal werknemers het slaapverbod had overtreden. Deze werknemers werden op staande voet ontslagen, maar vochten dit ontslag aan. De rechter oordeelde dat het inzetten van heimelijk cameratoezicht om onregelmatigheden van werknemers vast te stellen onder omstandigheden toelaatbaar was. Maar wil het toelaatbaar zijn, zo oordeelde de rechter, dan moeten de werknemers vooraf op duidelijke wijze van deze mogelijkheid in kennis zijn gesteld. Schiphol had daar in dit geval niet aan voldaan. Dat werd niet anders doordat de cor – nadat het onderzoek was gestart – met de mogelijke inzet van verborgen camera’s had ingestemd. De rechter oordeelde dat het ontslag onrechtmatig was. Wij hebben binnen ons bedrijf een protocol Cameratoezicht. Dat is aan de or voorgelegd, en die heeft ermee ingestemd. In dat protocol staat dat er onder bepaalde omstandigheden tijdelijk verborgen camera’s worden geplaatst, dat de plaatsing als zodanig niet bekend wordt gemaakt en dat het personeel over de mogelijkheid tot het plaatsen van die camera’s wordt geïnformeerd via intranet. Is zo door werkgever voldoende kenbaar gemaakt dat verborgen cameratoezicht mogelijk is? Er is aan het kenbaarheidsvereiste voldaan als het protocol, dat tot stand is gekomen na instemming van de or, voor iedereen ook echt te raadplegen is via intranet. Ik ben wel van oordeel dat het personeel expliciet moet worden meegedeeld dat het daar staat. Bovendien moet hen worden verteld dat het protocol, samen met eventuele andere regelingen en voorschiften, geacht wordt deel uit te maken van hun arbeidsovereenkomst en dat zij geacht worden daarvan kennis te nemen. g.stouthart@advokatenkollektief.nl OR informatie 10 | oktober 2010 ■ 33 Pagina 32
Pagina 34Scoor meer met een webwinkel in uw drukwerk. Velen gingen u voor en publiceerden publicaties online.
OR informatie, oktober 2010 Lees publicatie 19Home