Opinie Het nieuwe werken Door Paul F. van der Heijden W eg met de hiërarchie, weg met iedere dag naar hetzelfde kantoor gaan, weg met de bemoeienis van chefs. Het nieuwe werken is geboren, medewerkers maken zelf uit of en wanneer ze op kantoor komen, wanneer zij productieve arbeid verrichten en hoe ze hun werk inrichten. Gaat nu eindelijk het paradijs komen? Zoals met veel ‘nieuwe’ dingen is het verschijnsel nog maar aan het begin van zijn ontwikkeling. Maar er wordt al wel veel over geschreven en gesproken. En nee, niet meteen cynisch worden en verwijzen naar de ‘nieuwe’ economie eind jaren negentig, die ook niet meer zou luisteren naar de aloude wetten. Die nieuwe economie is de beroemde internetbubbel gebleken, waarvan we de gevolgen overigens na de nieuwste crisis alweer vergeten zijn. De verdere individualisering van het werk is een verschijnsel dat zich al vele jaren ontwikkelt. Met de hogere scholingsgraad van medewerkers en met de toegenomen complexiteit van het werk is de individuele verantwoordelijkheid van medewerkers voor hun werk toegenomen. Over telewerken thuis wordt al tientallen jaren gesproken, maar het lijkt erop dat er nu echt meer mogelijkheden voor zijn. Dat staat ook onder invloed van de toename van het aantal zzp’ers, die per definitie thuis of in een café werken. Maatschappelijke ontwikkelingen hebben nu eenmaal invloed op de manier waarop wij ons werk inrichten. Hoever deze ontwikkeling doorgaat weet natuurlijk niemand. Het kan ook zo maar weer ophouden, of gewoon helemaal niet op grote schaal doorzetten. Het nieuwe werken geldt voor een flink aantal bedrijven natuurlijk ook helemaal niet. Een volcontinu bedrijf als een raffinaderij, een ziekenhuis of hotel kan zich niet zo plooien in deze nieuwigheid. Voor veel werk is het nu eenmaal nodig dat medewerkers fysiek op de werkplek aanwezig zijn. En wel op tijd. Maar er is ook veel werk in de service-industrie dat inderdaad voor een deel best op een andere plaats dan de werkplek kan geschieden. Aan universiteiten is daar al veel ervaring mee opgedaan. Ook zijn inmiddels kantoren verrezen die niet meer voorzien in vaste werkkamers, maar juist in flexibele werkruimtes waar iedere dag weer anderen hun werk komen doen. In die ondernemingen heeft een dergelijke manier van werken gevolgen voor de medezeggenschap. De medezeggenschap is terug te voeren tot een hiërarchische arbeidsorganisatie. De Wet op de ondernemingsraden stamt uit 1979 en, inderdaad, dertig jaar geleden ging het er in de meeste arbeidsDe klompen moeten uit I Door Sjef Stoop n de nieuwe Eor-richtlijn zijn de spelregels voor raadpleging aangescherpt. Eor’s moeten op tijd worden benaderd zodat hun advies nog van invloed kan zijn op het uiteindelijk besluit van het management. Dat betekent dat ze vroegtijdig moeten worden geïnformeerd, en dat zij de tijd moeten krijgen om die informatie te bestuderen. Te verwachten is dat Eor’s vaker gebruik zullen maken van externe 8 ■ OR informatie 11 | november 2010 adviseurs om grip te krijgen op de complexe vraagstukken waarmee zij worden geconfronteerd. De ervaring totnogtoe met de inschakeling van externe adviseurs is bijzonder leerzaam. Meestal zorgt het ‘hoofdland’ in een Eor voor de externe adviseur. Vaak heeft die nog niet veel ervaring met het Eor-werk en gaat het daarom nog wel eens mis. Neder landse adviseurs die voor het eerst met een Eor werken, staan soms versteld; Gaat nu eindelijk het paradijs komen? organisaties heel anders aan toe Denk er alleen maar eens aan d de computer, laptop, mobiele telefoon, iPhone et cetera nog i het geheel niet tot de wapenuit rusting van iedere medewerker behoorde. De afstand van mede werkers tot de medezeggenschap wordt ook groter wanneer ze steeds meer individueel ‘hun ding doen’. Hier ligt dus een mooi veld braak om verder de gedachten te ontwikkelen. Is medezeggenschap te verenigen met het nieuwe werken? Hoe moet je dat dan inrichten? Wat voor gevolgen heeft het nieuwe werken voor de arbeidsverhoudingen? Spannende food for thought. Of is het nieuwe werken toch de zoveelste modegril in de niet afl tende discussie over veranderen de arbeidsverhoudingen enerzij en taaie instituties anderzijds? Paul F. van der Heijden is hoogleraar internationaal arbeidsrecht en kroon van de SER. over de veelheid aan discussiestijlen bijvoorbeeld. Ook de Neder landse werkwijze van mee denken met het management en de omgang met vertrouwelijke informatie blijken nogal eens af te wijken van wat men in andere landen gewoon is. Sommige adv seurs beginnen dan te lijken op traditionele kolonialen die, niet begrijpend van de inheemse bevolking, vasthouden aan een gevoel van superioriteit. Zo’n houding leidt alleen maar tot meer misverstanden. Er is ook geen enkele reden om te veronderstellen dat de Nederlandse or praktijk superieur is aan de med www.orinformatie Pagina 7

Pagina 9

Heeft u een jaarverslag, nxtbook of digitale reclamefolders? Gebruik Online Touch: mailing online publiceren.

OR informatie, november 2010 Lees publicatie 20Home