Or in beeld Or Lijnco verzet zich samen met vakbond tegen reorganisatie Harde leerschool Enkele maanden geleden probeerde speciaaldrukkerij Lijnco zijn werknemers een koude sanering door de strot te wringen. Dat lieten de werknemers niet zomaar gebeuren. De ondernemingsraad – zeer gemotiveerd, maar onervaren op dit terrein – ging meteen bij de vakbond te rade en deze pakte de zaak goed op. Nu ligt er een breed gedragen sociaal plan. Door Herman Feddema Angstcultuur Reorganisatie Hulp van vakbond D at was even schrikken, in de herfst van 2011, toen de directie van de Groningse speciaaldrukkerij Lijnco plotseling ingrijpende reorganisatieplannen presenteerde aan de werknemers. Er zouden op korte termijn 70 voltijdbanen moeten verdwijnen. Het aantal gedwongen ontslagen zou 50 tot 55 bedragen, meer dan een derde van het personeelsbestand. Helemaal als een donderslag bij heldere hemel kwam het nieuws nou ook weer niet. Het bedrijf werd niet bepaald briljant geleid en in de sector gaat het al jaren behoorlijk slecht. Bovendien werd er al enige tijd op tamelijk onheuse wijze aan dossiervorming gedaan. Dat begon in de zomer van 2010. De helft van het personeel van Lijnco ‘Het was alsof ze met een kanon op een vlieg wilden schieten’ was toen op vakantie, maar zelfs vanaf hun vakantieadres belden werknemers met hun vertegenwoordigers. Een aantal mensen had een of meerdere brieven ontvangen met een waarschuwing en het verzoek om de brief ondertekend te retourneren. Deskundigen op het gebied van arbeidsrecht hebben in zo’n geval wel een idee van wat er aan de hand is: een opeenstapeling van kleine feiten die op zich geen ontslaggrond vormen, kan wel degelijk leiden tot ontslag. En als die dossiervorming op grote schaal plaatsvindt, is er meestal meer aan de hand. 14  OR informatie 1/2 | februari 2012 Nu was er in de voorafgaande periode wel een aantal orders fout gelopen, maar ook teamleiders die daar niets mee te maken hadden en zelfs mensen die hadden geholpen om de gemaakte fouten te herstellen, kregen een dergelijk schrijven. ‘Het was alsof ze met een kanon op een vlieg wilden schieten’, zegt vakbondsman Hans Robijn. Bovendien was het vaak uiterst moeilijk om te achterhalen waar de zaak fout was gelopen en wie daarvoor verantwoordelijk kon word en geacht, omd at bij h et afhand elen van één order wel drie ploeg en en meerdere mac hines betrokken ko nden zijn geweest. Een van de werknemers kreeg zelfs vijf of zes waarschuwingsbrieven. De desbetreffende personeelsleden moesten een verklaring van ‘goed gedrag’ ondertekenen die ook in hun personeelsdossier zou worden opgenomen. Verscheidene werknemers spreken van een ‘angstcultuur’ die er in die dagen heerste, en over een ‘schrikbewind’ van de directie. ‘Als je niet doet wat ik zeg, dan vlieg je eruit’, zou de directeur zijn werknemers hebben toegevoegd bij een willekeurig verschil van mening. Gestructureerd verzet Meteen in augustus stapte de ondernemingsraad al naar de bond. Er vond een kantinebijeenkomst plaats en de or raadde de mensen aan om niets te ondertekenen. De leden van die ondernemingsraad hadden overigens geen van allen veel ervaring. Met cursussen en intensieve begeleiding van de vakbond viel daar veel aan te doen, maar de praktijk zelf en de heftige gebeurtenissen van de laatste tijd vormden wellicht de beste leerschool. Jaap Slagter, de or-voorzitter, vertelt samen met or-lid Geert Geersing en vakbondsman Hans Robijn van FNV/KIEM nuchter en toch bewogen over de achtbaan van belevenissen en emoties waarin ze terechtkwamen toen Lijnco abrupt met zijn reorganisatieplannen kwam. De onverstoorbare oude vakbondsrot Jan Louwes, die de zaak van heel nabij heeft gevolgd en begeleid, vult af en toe wat aan. Geert Geersing zegt dat de directie niet had gerekend op een dermate gestructureerd verzet tegen haar plannen. ‘Vanwege de angstcultuur in het bedrijf durfde iemand die in een ander bedrijf or-voorzitter was geweest, bij Lijnco zelfs geen lid van de or te worden voordat hij zijn vaste aanstelling had.’ De or-leden stonden uiteindelijk behoorlijk stevig in hun schoenen omdat ze meteen naar de bond waren gegaan, die meer met dit bijltje had gehakt. In het begin zaten ze zowat dagelijks bij de bond en gaven ze ook de regie gedeeltelijk in handen van de ervaren krachten van FNV/KIEM. Mede door de steun van de vakbond sloeg de stemming om: van angst naar zelfvertrouwen. Geen dorpsomroeper Het management reageerde als door een horzel gestoken en aanvankelijk vonden de besprekingen plaats in een ruzieachtige sfeer. Het scheelde wel dat het bedrijf begin 2011 een andere topman had gekregen, Frits Visser, die zijn oor veel meer te luisteren legde bij het personeel dan mede-eigenaar Pieter Heerema ooit had gedaan. In de loop van dat jaar beraadde het management zich op de toestand van het bedrijf en uiteindelijk kwam ze met reorganisatieplannen, waarvoor op 2 november instemming werd gevraagd van de ondernemingsraad. Op 12 november 2011 organiseerden de or en de vakbond een voorlichtingsbijeen@informatief www.orinformatie.nl Pagina 13

Pagina 15

Interactieve digi-magazine, deze clubblad of pdf is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online bladerbaar uitgeven van web onderwijs catalogussen.

OR informatie, januari/februari 2012 Lees publicatie 22Home