Help Door Elske ter Veld kwamen AOW en pensioen in beeld. Pensioenpremie was fiscaal aftrekbaar, de belasting betaalde je bij ontvangst van het pensioen. Vervolgens kwam, al bijna twintig jaar geleden, het spaarloon. Dat was een klein bedrag, belastingvrij, en op te nemen na vier jaar, maar wat ook mocht was het geld direct doorstorten voor een pensioenaanvulling. Dat was mooi, want zo kon je tweemaal gebruik maken van een fiscaal voordeel. Maar goed, het spaarloon wordt nu definitief afgeschaft. O oit was het eenvoudig: je werd geacht te werken totdat je 65 werd. Dan Enkele jaren geleden ontstond een nieuwe regeling, als alternatief voor het spaarloon. Ook bij deze zogenoemde levensloopregeling genoot je een fiscaal voordeel. De inleg, van het brutoloon door de werkgever afgedragen, was onbelast. De opgebouwde spaarpot bleef buiten de vermogensheffing. Bij opname voor verlof, werd het tegoed pas belast en je ontving ook nog eens een fiscale aftrekpost afhankelijk van het aantal jaren dat je aan de levensloop had deelgenomen. De regeling was bedoeld voor tijdelijke terugtreding uit arbeid, maar in de praktijk bleek dat hij vooral werd benut om te sparen voor eerder stoppen met werken. Dat nu is tegenwoordig volstrekt uit den boze. We moeten allemaal langer gaan werken, liefst zelfs tot na de straks toch al verhoogde AOW-leeftijd. Toch eerder stoppen kost straks een gedeelte van de AOW, maar doorwerken tot na de AOW-leeftijd levert geld op: de AOW wordt verhoogd met een behoorlijk percentage voor ieder jaar dat je de hem langer uitstelt. Ook de levensloopregeling heeft haar langste tijd gehad. Vanaf 2013 gaat de vitaliteitsregeling gelden. Opnieuw belastingvrij op te bouwen, maar nu niet via de werkgever door inhouding van het brutoloon, maar vanuit het loon dat op je loonstrookje staat. Een klein verschil, maar voor de schatkist wel relevant. Ook hier geldt: pas belasting betalen als het geld wordt opgenomen en zolang het geld nog in het potje zit blijft het buiten de vermogensheffing. Voor oudere werknemers wordt de opname echter beperkt tot 10.000 euro per jaar, om te voorkomen dat het gebruikt gaat worden voor vervroegde pensionering. Positief is wel dat iedereen aan de regeling deel mag nemen, ook zzp’ers dus. Voor opname is het evenmin noodzakelijk dat er (nog) een werkgever is. Het probleem met al deze regelingen en wijzigingen is volgens mij dat het voor de meeste werknemers niet meer bij te houden is. Levensloop aanhouden of switchen? Wat te doen? Het antwoord op die vraag verschilt sterk per individu. Levenslooppot aanhouden of switchen naar de vitaliteitspot? Het lijkt mij dat de ondernemingsraad met de werkgever zou moeten nadenken over een helpdesk. Het gaat er toch allemaal om dat iedereen zijn werk zo goed mogelijk in zijn leven inpast. Dat was de bedoeling van de levensloopregeling, en het zal toch ook het doel zijn van de vitaliteitsregeling. Maar het overzien van de financiële gevolgen voor inkomen, voor inkomensbescherming bij ziekte en arbeidsongeschiktheid en voor het pensioen is toch echt maat- en vakwerk. Elske ter Veld is oud-staatssecretaris SZW, voormalig Eerste en Tweede Kamerlid voor de PvdA en zelfstandig adviseur. kopte De Gelderlander van 5 februari. De dagen daarvoor waren op de Oude Waal al diverse mensen door het ijs gezakt, maar de overduidelijke waarschuwingsborden werden massaal genegeerd. Ook op andere plekken had de brandweer er de handen vol aan, maar dat mocht de pret niet drukken. Ik zou zeggen: lekker laten dobberen. Zo verdwijnt de domheid vanzelf onder water. Een kwestie van natuurlijke selectie. Mijn Darwiniaanse opvatting verdraagt zich echter niet met het arbeidsethos van de onderbetaalde levensredders van de brandweer. Maar ik mag hopen dat de rekening van achtereenvolgens www.orinformatie.nl @informatief brandweer, ambulance/traumahelicopter en ziekenhuis bij de betweters wordt neergelegd. De prijs voor hun domheid. Het negeren van deskundigen en wijze raad doet zich echter niet alleen voor op het ijs. Het is ook illustratief voor hoe in de praktijk vaak tegen arbo-waarschuwingen wordt aangekeken. ‘Duizenden werknemers trotseren gevaarlijk werk’, zou elk dagblad elke dag in zijn kop kunnen zetten. Overduidelijke waarschuwingen worden massaal genegeerd. Lekker belangrijk, die etiketten op blikken met gevaarlijEen kwestie van natuurlijke selectie ke stoffen. Veiligheidshelmen, valbeveiliging? Die zijn voor watjes die in de winter een slaapzak op de achterbank hebben liggen. Men kan zeggen: niks aan doen, die domheid, en de natuurlijke selectie doet vanzelf zijn stichtende werk. Dat verdraagt zich echter slecht met mijn ethos als arbodeskundige. Jaarlijks sterven honderden werknemers voortijdig als gevolg van onveilig werk – van hun eigen domheid wellicht. Maar horrorwerk is iets anders dan een horrorwinter. Domheid op de werkplek wordt pas gevaarlijk in een kil arbeidsklimaat, met hoge werkdruk, gevaarlijke stoffen en dito machines, met lawaai en zwaar werk. Dat is een klimaat waar werkgevers in preventieve zin wél iets aan kunnen doen. Ik zou zeggen dat de rekening van ongevallen, beroepsziekten en arbeidsongeschiktheid bij de werkgevers moet worden neergelegd – bijvoorbeeld in de vorm van schadeclaims. Meer dan nu al het geval is, als prijs voor hun onverschilligheid. Jan Popma is senior-onderzoeker aan het Hugo Sinzheimer Instituut. OR informatie 3 | maart 2012  9 Pagina 8

Pagina 10

Voor presentaties, online handleidingen en PDF's zie het Online Touch beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een webshop in uw magazines.

OR informatie maart 2012 Lees publicatie 23Home