zowel financieel als qua deskundigheid. Bij overheden als gemeenten en waterschappen speelt die afhankelijkheid niet: die hebben hun eigen financieringskanalen. Maar woningcorporaties, politiekorpsen, zorginstellingen, onderwijsstichtingen en ga zo maar door – allemaal moeten ze zich inlaten met risico’s die vroeger door het rijk en door pensioenfondsen werden gedragen en die hun bestuurders, aldus Fernandez, niet overzien. Vooral bij het beheer van hun vastgoed. ‘De afgelopen tien tot vijftien jaar zijn hun schulden enorm toegenomen. Er ligt een berg aan derivatencontracten waar nu niet veel meer bij komt, maar waaraan je nu ook niets meer kunt doen.’ Fernandez kent naar eigen zeggen meerdere grote semipublieke instellingen die stilletjes grote verliezen moeten nemen op hun derivatenportefeuilles, omdat ze geen partij zijn voor de banken. ‘Het percentage van de exploitatielasten waarover je dan praat loopt erg uiteen. Het hoeft niet groot te zijn. Maar als zich er een probleem mee voordoet, is men er niet op voorbereid: die post staat altijd maar op de begroting en je gaat er makkelijk aan voorbij omdat je geneigd bent om www.orinformatie.nl @informatief het als een soort verzekeringspremie te beschouwen. Maar het is geen normale verzekering, het kan ineens geld gaan kosten. En dan is het ook ineens véél geld.’ Een eerste oplossing die Fernandez bepleit is om banken een zorgplicht op te leggen, net als wanneer ze te maken hebben met een particuliere hypotheeknemer. Verder bepleit hij meer activiteit van de financiële toezichthouders en brancheinstellingen. Maar het liefst ziet hij dat ‘het vroegere web van onderlinge financiële relaties in de publieke sector hersteld zou worden, of vervangen door iets vergelijkbaars.’ Levensgevaarlijk spelletje Zolang dit toekomstmuziek blijft, is het de vraag wat ondernemingsraden in deze sectoren te doen staat. Wat kunnen zij doen, als zelfs hun bestuurders geen partij zijn voor de financiële whizzkids aan de Zuidas? Niet veel, zegt prof. dr. Jan Bergstra, voorzitter van de Bij het minste of geringste claimt de bank het recht om vorderingen op te eisen cor van de Universiteit van Amsterdam, een instelling die een paar honderd miljoen euro spendeert aan renovatie en nieuwbouw. Bergstra is een geleerd man, werkzaam aan het Instituut voor Informatica. Toch zegt ook hij: ‘Het professionele oordeel van een or stelt bij dit soort onderwerpen niet veel voor.’ Hij meldt dat de UvA er nota bene een gepromoveerd wiskundige voor in dienst heeft, en dat vindt hij ook een goede zaak. Er is niemand die vindt dat een or zaken hoeft te doorgronden die zelfs specialisten voor hoofdbrekens stellen. Toch is daarmee niet alles gezegd. Een or kan zijn bestuurder bijvoorbeeld wél vragen of het bedrag dat met een derivatencontract gemoeid is, wel in een logische relatie staat met het renterisico dat aan bestaande leningen vastzit. Want dat is het eerste wat Vestia ons leert: geen risico’s afdekken die er niet zijn. Zoiets is een teken dat er gespeculeerd wordt op gemakkelijke winst, OR informatie 5 | mei 2012 ■ 27 Pagina 26

Pagina 28

Voor publicaties, online onderwijs magazines en weekbladen zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een online shop in uw relatiemagazines.

OR informatie mei 2012 Lees publicatie 25Home