Over het contact tussen ondernemingsraden en hun collega’s Alleen op de wereld De communicatie tussen or en achterban verloopt vaak verre van optimaal: te formeel van de kant van de or, te negatief van de kant van de collega’s. Hoe komt dat en wat kun je eraan doen? Door Aukje Menger Moeizaam contact Sociologisch proces Waarneming door achterban ‘V an onze achterban horen we niets! Behalve als er wat te klagen valt.’ ‘Tja... De collega’s denken toch al gauw dat we “gewoon met de directie meepraten” of tonen helemaal geen interesse in de or.’ Dergelijke geluiden van or-leden over het contact met de achterban krijg ik als trainer vaak te horen. Zulke ervaringen maken de communicatie tussen or en collega’s voor veel ondernemingsraden tot een heikel punt. Er zijn or’s die ervoor kiezen om zich van dergelijke reacties van collega’s weinig aan te trekken en de communicatie te beperken tot het verstrekken van formele informatie die in WOR-artikel 14.2 is vastgelegd: agenda’s van vergaderingen en verslagen. Andere or’s blijven, gebrand op input van hun collega’s, bijeenkomsten, spreekuren en vragenlijsten voor de achterban organiseren. Over het algemeen blijkt dat het regelmatig en duidelijk informeren van collega’s bijdraagt aan een duidelijker beeld van de (werkzaamheden van de) ondernemingsraad. Ook blijkt dat input (meningen en ideeën) het makkelijkst vergaard wordt door informeel contact tussen or-leden en hun collega’s. Maar hoe komt het nu eigenlijk dat de or zich af en toe zo ‘alleen op de wereld’ voelt? Waarom uiten collega’s zich vaak zo negatief ten aanzien van de or? Een aantal psychologische processen geeft ons hier inzicht in. Het is niet vanzelfsprekend dat het contact tussen or en achterban goed verloopt duceerd en ook vandaag de dag nog volop zichtbaar is om ons heen. Wat houdt het in? Mensen hebben behoefte aan sociale structuur, ze willen ‘ergens bij horen’. Dat kan de familie zijn, de sportvereniging of een bepaalde levensstijl: religie bijvoorbeeld, of een andere levensovertuiging. Kenmerkend voor groepen is dat zij de overeenkomsten binnen de groep benadrukken. Dat zorgt namelijk voor verbinding. Voorbeelden hiervan zijn: op elkaar lijken, gedeelde ervaringen, gedeelde ideeën en het hebben van een gemeenschappelijk doel. Niet alleen worden overeenkomsten binnen de ingroup benadrukt, ook worden verschillen tussen ingroup en outgroup zwaar aangezet: afwijkende meningen bijvoorbeeld, of afwijkende gewoonten. Dit fenomeen is goed zichtbaar in carnavalstijd. ‘Onervaren’ carnavalsvierders voelen zich niet altijd welkom als zij het (zuidelijk) feestgedruis voor het eerst verkennen. Ze worden gezien als ‘die Hollanders’ of vinden Ingroup-outgroup Allereerst is er sprake van het ingroup- en outgroup-effect. Dit is een begrip dat al aan het begin van de twintigste eeuw is geïntrojuist zelf ‘dat iedereen zich zo laat gaan op muziek die niet te volgen is’. In beide gevallen worden de verschillen tussen carnavalsvierder en niet-carnavalsvierder benadrukt. Ditzelfde mechanisme speelt zich ook binnen organisaties af. Je hoort bijvoorbeeld bij ‘het kantoorpersoneel’, ‘de jongeren in de organisatie’ of ‘de afdeling verkoop’. Of bij de ondernemingsraad. De ondernemingsraad vormt een team, een eigen ingroup die zoekt naar gezamenlijke standpunten en een gezamenlijke manier van werken. Het is niet zo gek dat het effect hiervan af en toe duidelijk merkbaar is. Op dezelfde manier kan de achterban, met name in situaties waarin de or een grote rol speelt zoals tijdens een reorganisatie, het idee hebben dat de or ‘anders’ is dan de achterban. De or-leden beschikken immers over meer informatie en ze hebben mee mogen praten in het proces van besluitvorming. Zo kan de or door de achterban als outgroup bestempeld worden en daarmee in een minder positief daglicht komen te staan. Selectieve waarneming Een tweede effect dat een rol speelt is de waarneming door de achterban. Hierbij is 34 ■ OR informatie 11 | november 2012 @informatief www.orinformatie.nl Pagina 33

Pagina 35

Scoor meer met een online shop in uw boeken. Velen gingen u voor en publiceerden verenigingsbladen online.

OR informatie november 2012 Lees publicatie 30Home