‘We gaan niet polderen!’ Medezeggenschapscafé over de or in reorganisatietijd Hoe kun je als ondernemingsraad het beste omgaan met een reorganisatie? Kun je ervoor zorgen dat er, als het stof is neergedwarreld, een toekomstbestendige organisatie staat? Of is reorganisatie een permanente toestand geworden waar geen eind aan komt? En zo ja, wat betekent dat voor de medezeggenschap? Deze en andere vragen kwamen aan de orde de tijdens het Medezeggenschapscafé op het congres van OR informatie. Door Take Ligteringen Reorganisatie en de or Discussie Hoofdzaken en bijzaken H et jaarlijkse congres van OR informatie, eind november in Ede, heeft ogenschijnlijk een wat provocerende titel: Reorganiseren? Ja! Menig or-lid zal er anders over denken, en dat geldt ook voor een van de sprekers tijdens het ochtendgedeelte van het congres: onderzoeker Jan Popma, tevens columnist van OR informatie. Hij steekt een somber verhaal af over de gevolgen van reorganisaties voor het welbevinden van werknemers, en nuanceert het dagthema tot Reorganiseren? Nee, tenzij… Hoewel vele congresgangers zich ongetwijfeld in Popma’s stelling kunnen vinden, is het een feit dat reorganisaties zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid aan de orde van de dag zijn. Boze tongen beweren zelfs dat sommige topmanagers doelbewust een staat van constante crisis creëren om werknemers angstig en gedwee te houden. Wat daar ook van zij, zeker in deze crisistijd zijn er nog maar bitter weinig organisaties die ontkomen aan het vrijwel constante spel van herstructurering en ontslagrondes. Welke rol heeft de medezeggenschap in dat krachtenveld? Of beter: welke rol zou de medezeggenschap kunnen spelen, en welke middelen heeft zij daarvoor? Geloofsbrieven Om die vragen te verkennen wordt tijdens het congres een Medezeggenschapscafé georganiseerd. Op een aantal hoge ronde ta10 ■ OR informatie 12 | december 2012 fels liggen viltstiften in vier kleuren, en grote flipover-bladen waarop de deelnemers hun gezamenlijke vragen, opmerkingen en aandachtspunten kunnen noteren over ondernemingsraden in reorganisatietijd. De samenstelling van de ‘stamtafels’ is willekeurig, zij het dat sommige tafels meerdere or-leden van dezelfde organisatie herbergen – ons kent ons. ‘Kroegbaas’ van het Mede zeggenschapscafé is Lars Doyer, adviseur arbeidsverhoudingen van werkgeversvereniging AWVN. Aan hem de taak om, na afloop van de discussie- en plannen.’ Bij het instrueren van de zaal hamert Doyer erop dat de ‘stamgasten’ het niet met elkaar eens hoeven te worden. ‘Dit wordt een echte discussie. We gaan niet polderen!’ Politieke correctheid ‘Reorganisatie is een ongewenste noodtoestand die je had moeten voorkomen’ schrijfsessie, de aandachtspunten en vragen van de verschillende stamtafels te behandelen. Doyer begint met het overhandigen van zijn geloofsbrieven. Hij werkt dan wel bij een werkgeversorganisatie, zo vertelt hij, maar hij adviseert soms ook ondernemingsraden. ‘Vaak ben ik dan verdacht, want ik kom van de werkgevers, maar meestal mag ik blijven.’ Een reorganisatie hoeft ook lang niet altijd te betekenen dat er banen sneuvelen, aldus Doyer. ‘Soms gaat het erom dat je de zaken anders organiseeert. Maar in alle gevallen vinden wij als AWVN het van groot belang dat je fatsoenlijk met elkaar omgaat. Ik heb als jurist ook wel geadviseerd over sociale Toch getuigen de discussies aan de tafels, als die eenmaal beginnen, niet van erg veel verdeeldheid. Dat is niet zo verwonderlijk, want de meeste aanwezigen hebben zelf als or-lid te maken met reorganisatieprocessen en zitten dus min of meer in hetzelfde schuitje. Daarom zijn ze er vooral op gericht hun kennis en ervaringen te delen, elkaar nieuwe inzichten te geven en van elkaar te leren. De manier waarop dat proces vorm krijgt, het schrijven met de viltstiften op de flipover-bladen, verschilt qua invulling echter enorm van tafel tot tafel. Waar de deelnemers aan de ene tafel wat losse aandachtspunten opschrijven, lukraak verspreid over het papier, pennen de deelnemers aan de andere tafel regel na regel met strategische mezeggenschapsbeginselen in tijden van reorganisatie. Hoewel, reorganisatie…? Meerdere deelnemers hebben ervaren dat er binnen hun organisaties een soort verwrongen politieke correctheid heerst ten aanzien van het thema. Het uitgangspunt van politieke correctheid is dat je de werkelijkheid kunt veranderen door er een andere naam aan te geven, en dat is dan ook precies wat er gebeurt. ‘Bij ons speelt een reorganisatie die geen reorganisatie mag heten’, zegt één van de deelnemers, orlid bij een gemeente. Haar collega vult aan: ‘Er worden inderdaad wel allemaal mensen verplaatst, maar dat proces wordt “natuurlijk organiseren” genoemd.’ Een andere deelnemer knikt instemmend, en zegt: ‘Een “dynamische verandering”, zo heet het bij ons.’ Stevige lui De or-voorzitter van een overheidsinstelling die zich bezighoudt met het uitzetten van vreemdelingen, herkent de verhalen. ‘Bij ons @informatief www.orinformatie.nl Pagina 9
Pagina 11Interactieve ereisgids, deze maandblad of whitepaper is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online uitgeven van digi onderwijscatalogi.
OR informatie december 2012 Lees publicatie 1Home